Co znajdziesz w artykule?
Od wielu lat kosmetologia i medycyna poszukuje rozwiązania dla skór problematycznych, dzięki którym pacjent nie zostanie wykluczony z życia codziennego, a efekty będą w pełni zadowalające. Pomiędzy zabiegami inwazyjnymi a laserami rozwija się bardzo prężnie nowa gałąź, coraz bardziej doceniana w naszym kraju. Mianowicie terapia fotobiodynamiczna.
Katarzyna Kamola
Metoda terapii fotodynamicznej (ang. PDT – Photodynamic Therapy) jest obecnie istotnym uzupełnieniem klasycznych metod leczenia nowotworów, zwyrodnienia plamki żółtej, trądziku, przebarwień i innych chorób skóry. Zastosowania PDT obejmują między innymi dermatologię, ginekologię, urologię, stomatologię. Metoda znajduje ponadto coraz większe zastosowanie w leczeniu zakażeń bakteryjnych, grzybiczych, pasożytniczych i wirusowych. Coraz częściej zastępuje również interwencję chirurgiczną.
Selektywne fotoutlenianie tkanek
Terapia fotobiodynamiczna jest również prężnie rozwijającą się dziedziną na rynku beauty-med. To rewolucyjna i wysoce skuteczna, a co bardzo istotne – nieinwazyjna metoda pielęgnacji skóry z niedoskonałościami, a także działaniu silnie odmładzającym. Metoda fotobiodynamiczna wykorzystywana w kosmetologii polega na zastosowaniu substancji fotouczulującej (sensibilizatora) na miejsce zabiegowe. Pod wpływem światła LLLT i w obecności tlenu, prowadzi to do selektywnego fotoutleniania tkanek. Zachodzące reakcje chemiczne prowadzą do powstania wolnych rodników tlenowych oraz tlenu singletowego – utleniaczy, które uszkadzają lub niszczą komórki i tkanki zmienione chorobowo.
Wykorzystywanym źródłem światła w terapii jest dokładnie laser niskoenergetyczny LLLT (ang. low level laser). Cechujący się monochromatycznością, spójnością i polaryzacją emitowanego promieniowania. Od lat 90. XX wieku zastosowanie w tej grupie znalazły lasery i diody Led o mocy od 400 do 1000 nm.
Przyspieszanie procesów naprawczych
Najważniejszym efektem terapii LLLT jest przyspieszanie procesów naprawczych i regeneracyjnych w tkankach. Obserwuje się proliferacje fibroblastów, podniesienie poziomu czynników wzrostu, stymulacje elastyny i kolagenu, a także inhibicję melanogenezy. Dzięki temu terapia ta znalazła swoje szerokie zastosowanie m.in. po zabiegach chirurgicznych i inwazyjnych jako terapia przyspieszająca proces gojenia w zabiegach odmładzających, redukujących zmarszczki, terapiach łuszczycy i trądziku, redukcji przebarwień. A także w terapii łysienia i trychologicznych zabiegach przyśpieszających wzrost włosa.
W zależności od długości światła rozróżniamy inne jego działania i wskazania.
- 450 nm – działanie najbardziej powierzchowne, na poziomie naskórkowym, antybakteryjne, zabiegi przeciwtrądzikowe;
- 530 nm – działanie przeciwzapalne, inhibicja melanogenezy, zabiegi rozjaśniające i niwelujące przebarwienia;
- 590 nm – działanie przeciwzapalne, immunomodulujące, obkurczające naczynia krwionośne, zabiegi na trądzik różowaty i atopowe zapalenie skóry;
- 630 nm – stymulacja produkcji kolagenu i elastyny, regeneracja komórkowa, stymulacja wzrostu włosa, zabiegi regenerujące po iniekcjach i zabiegach chirurgicznych, odmładzające, przyspieszające wzrost włosów.
Postęp technologiczny doprowadził do tego, że obecne urządzenia do terapii PDT na rynku są w stanie emitować podczas jednego naświetlania dwie długości jednocześnie; co znacząco wpływa na efekty zabiegowe. Np. podczas terapii antytrądzikowej wykorzystywana jest długość 425 nm i 630 nm, dając jednocześnie działanie antybakteryjne, przeciwzapalne, regenerujące oraz stymulujące produkcję kolagenu i elastyny.
W najnowszych urządzeniach do terapii LLLT możemy spotkać zaawansowaną technologię wykorzystującą światło w technologii HDD (High Density Diode), które jest większej mocy niż standardowe diody Led. Tym samym dostarcza więcej energii w głąb skóry. Emituje także nierozproszoną wiązkę światła monochromatycznego, wykazującym tym samym lepsze efekty zabiegowe.
Co to fotouczulacze?
Zwane także fotosensybilizatorami są drugim niezbędnym elementem terapii fotodynamicznej (PDT). Są to substancje aktywne, które aplikujemy na skórę zmienioną chorobowo i poddajemy naświetlaniu LLLT. Pod wpływem promieniowania o określonej długości fali uwalniają one tlen singletowy niszczący niepożądane struktury w organizmie.
Fotouczulacze to pochodne porfiryn, chlorofilu lub barwniki. Cechuje je niska toksyczność, dobra tolerancja pacjentów na preparat oraz szybki czas eliminacji z tkanki i całego ustroju. Najczęstszym fotouczulaczem wykorzystywanym w kosmetologii jest aktualnie ALA (kwas 5-aminolewulinowy).
Kwas ten skutecznie zwalcza zmiany powierzchniowe — zarówno nowotworowe, jak i nienowotworowe. Zwiększa również penetracje pozostałych składników aktywnych zawartych w preparacie. Preparat jest aplikowany miejscowo w postaci kremów lub serum. Działanie ALA wraz z PDT powoduje efekt regenerujący i odmładzający dla skóry.
Jego mechanizm działania opiera się na wewnątrzkomórkowej przemianie ALA w PpIX (protoporfiryna typu IX) po bezpośrednim naświetleniu, w ten sposób indukujemy fototoksyczność substacji. W zależności od rodzaju/długości światła osiągamy odpowiedni efekt. Działając słabiej lub silniej (najsilniejszy efekt fluorescencji, tj. działania uzyskujemy przy długości około 630 nm).
Przy standardowej cząsteczce ALA stosuje się koncentrację na poziomie 20%. Natomiast przy liposomalnej budowie cząsteczki stosujemy koncentrację na poziomie 0.5-1%, która zalecana jest w kosmetologii. W celu przyspieszenia działania ALA przed naświetlaniem stosuje się okluzję na kilka minut; a następnie przystępuje do nałożenia lampy lub maski LLLT.
Ze względu na toksyczność preparatu należy pamiętać o jego zmyciu. Gdyż pozostawiony na ekspozycję na światło może powodować podrażnienie, oparzenia, świąd lub wysypkę. Okres półtrwania fotouczulucza po ekspozycji 3 h trwa 32 h, natomiast przy ekspozycji zabiegowej, czyli około 15 min. – około 3 h.
Zalety
Terapia fotobiodynamiczna odznacza się wieloma zaletami:
- bezpieczeństwo zabiegów,
- wysoka skuteczność,
- nieinwazyjność,
- szybki czas ekspozycji (ok. 20 min.),
- bezbolesność,
- różnorodność terapii zabiegowej, ciągły rozwój i nowe badania.
To wszystko wyróżnia terapie PDT spośród obecnych technik terapeutycznych. I pozwala spojrzeć na nią jako terapię przyszłości w branży beauty-med.
Zdjęcia w tekście pochodzą od autorki.
Katarzyna Kamola
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, kosmetolog z wieloletnim doświadczeniem. Od 10 lat szkoleniowiec z zakresu kosmetologii i medycyny estetycznej. Wykładowca akademicki, szkoleniowiec szkoły policealnej Technik Usług Kosmetycznych, prelegentka na największych kongresach kosmetologicznych. A także autorka wielu artykułów w czasopismach branżowych (m.in. LNE, Kosmetologia Estetyczna). Właścicielka 3 firm branży beauty. Zdobywczyni tytułu Business Woman Awards 2021. Ekspertka z zakresu terapii fotobiodynamicznej, kosmetologii estetycznej i mezoterapii igłowej. Zakochana w nowościach technologicznych światowej klasy.
