Co znajdziesz w artykule?
10 najczęstszych problemów, z którymi zgłaszają się pacjenci do podologów
Lato to nie tylko odsłonięte ramiona, ale także i stopy. Zakładamy na nie leciutkie sandałki i klapki… Dlatego także one muszą wyglądać elegancko, estetycznie i zdrowo. Nieraz więc niezbędna okazuje się wizyta u podologa, który zajmie się niedoskonałościami i schorzeniami naszych stóp. Jakie są zatem najczęstsze dolegliwości, z którymi zgłaszają się pacjenci do podologa? I czym on/a się zajmuje?
Podologia zajmuje się diagnozowaniem oraz zapobieganiem problemom w obrębie stóp i stawu skokowo-goleniowego. Analizuje stan skóry i paznokci, budowę stopy, ruchomość stawów, napięcie mięśni, przewodnictwo nerwowe, a także stan naczyń krwionośnych. Jest to wielodyscyplinarna nauka, która pomaga uwolnić się od wielu powszechnie występujących dolegliwości stóp.
Podolodzy bardzo często są łącznikami pomiędzy kilkoma specjalistami, współpracując między innymi z diabetologami, chirurgami naczyniowymi, a przede wszystkim z internistami, którzy najczęściej kierują do nich pacjentów.
Celem konsultacji podologicznej jest ocena stanu skóry stóp i paznokci oraz w przypadku takiej potrzeby, rekomendacja odpowiedniej formy terapii. Często podolodzy tuż po rozpoznaniu problemu przechodzą do jego rozwiązania już na pierwszej wizycie.
Brodawki wirusowe stóp nazywane również kurzajkami
Skóra stóp narażona jest na uszkodzenia i infekcje. Oprócz najczęściej występujących grzybic problemem są również zakażenia wirusowe, które wywołane są przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV).
Statystycznie nawet około 10% osób zakażonych jest tym wirusem. Najczęściej zarażamy się nim poprzez korzystanie boso z miejsc użytku publicznego; na przykład pryszniców, basenów, saun, przebieralni, sal treningowych.
Brodawki stóp dzielimy na kilka rodzajów:
- myrmecia (wywoływane przez HPV1)
- mozaikowe (wywoływane przez HPV2)
- brodawki wałów okołopaznokciowych (brodawka zwykła typu HPV1)
Brodawki mają postać zgrubienia skóry, które na środku ma ciemniejszą plamkę. Wokół niej mogą narastać guzowate narośla lub szorstkie placki. Zmiany te najczęściej pojawiają się na palcach lub na pięcie, dlatego mogą powodować dyskomfort w trakcie chodzenia.
Sposoby leczenia to stosowanie kremów i maści, farmakoterapia polegająca na stosowaniu preparatów na bazie kwasu salicylowego oraz zabiegi w gabinecie podologicznym polegające na zamrożeniu płynnym azotem, łyżeczkowaniu i elektrokoagulacji.
Odciski
Odciski oprócz tego, że wyglądają nieestetycznie, mogą też boleć, a nawet powodować stany zapalne i zakażenia.
Nasze stopy każdego dnia muszą dźwigać ciężar całego ciała – niekiedy także w niezbyt wygodnym obuwiu. Nadmierne tarcie i nacisk na naskórek może go uszkodzić. Naskórek miewa też tendencję do nadmiernego narastania. Niestety nie złuszcza się samoistnie, ale obumierając tworzy narośl o żółtawym zabarwieniu.
Zmiany te nazywamy odciskami. Mogą one być zlokalizowane na pięcie, śródstopiu i na palcach. Do rozwoju odcisków przyczyniają się głównie: noszenie zbyt ciasnego obuwia, zaburzona statyka ciała czy płaskostopie. By uniknąć takich problemów należy dbać o właściwą pielęgnację stóp. Czyli stosować kąpiele i regularnie złuszczać martwy naskórek, a także nawilżać i natłuszczać skórę stóp.
Kiedy już dojdzie do powstania odcisku i zmiana ta powoduje dyskomfort, ulgę może przynieść wizyta u podologa, który w profesjonalny sposób usunie odcisk. Zmiany tego typu usuwa się mechanicznie przy pomocy dłuta, skalpela i narzędzi rotacyjnych przy pomocy frezarki. Następnie aplikuje się preparat o działaniu regenerującym i odkażającym i zakłada się opatrunek. W związku z tym, że odciski mają charakter nawracający, należy dbać o stopy, by ich uniknąć.
Modzele
Modzel (łac. tyloma, callus) jest zgrubieniem warstwy rogowej naskórka na ograniczonym obszarze. Modzele to inaczej hiperkaratoza, czyli zjawisko nadmiernego, przyspieszonego namnażania komórek skóry, rogowacenia i gromadzenia naskórka. Skóra staje się zgrubiała i wypukła, a jej powierzchnia może być popękana, gładka lub szorstka koloru żółtawego.
Modzele, w przeciwieństwie do odcisków, nie powodują dolegliwości bólowych. Przyczyną ich powstania jest powtarzalny ucisk. Właśnie dlatego z modzelami mamy do czynienia najczęściej na stopach od ich strony podeszwowej, ale również mogą one pojawiać się na dłoniach.
Na powstawanie modzeli na stopach narażone są głównie osoby noszące niedopasowane, zbyt ciasne albo za luźne obuwie; osoby z płaskostopiem, a także mające zaburzenia statyki ciała.
Modzele są twarde i mało elastyczne, dlatego mogą wywoływać dyskomfort w trakcie chodzenia. Długotrwałe chodzenie z modzelami powoduje ucisk na głębsze partie stopy i rozwija kolejne zmiany ortopedyczne wewnątrz, co powoduje dodatkowy ból. W porównaniu do nagniotków modzele nie mają rogowego czopa w części środkowej – ich struktura jest jednolita.
Modzele warto usuwać – w przeciwnym przypadku mogą nadal narastać i powodować dyskomfort w trakcie chodzenia. Usuwa się je poprzez odpowiednie zabiegi przeprowadzane w gabinecie podologicznym z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi. Modzele na pierwszy rzut oka mogą wyglądać jak odciski, ale nie mają jądra, które naciska na zakończenia nerwowe powodując ból.
Modzele zazwyczaj mają kremowo-żółty kolor, są okrągłe lub owalne, o średnicy około 2 cm, a na ich powierzchni widoczne są linie narośniętej skóry. Odciski natomiast bolą i zazwyczaj są to małe zgrubienia z białym punktem (jądrem) głęboko w środku.
Wrastający paznokieć
Do wrastania paznokci dochodzi zwykle wskutek nieodpowiedniego obcinania paznokci – przez usuwanie nadmiaru płytki z krawędzi paznokcia. Przyczyną może być także niedopasowane obuwie lub noszenie butów na wysokim obcasie, zniekształcenia ortopedyczne czy urazy zmieniające kierunek wzrostu paznokcia.
Wrastające, wkręcające się paznokcie powodują ból i zaczerwienienie. Paznokieć wbija się w otaczającą go skórę, mogąc nawet powodować trudności z normalnym chodzeniem.
Jednym ze sposobów leczenia wrastających paznokci jest założenie klamry korygującej. Jest to niewielki przyrząd z drucików przeznaczony do korygowania wzrostu paznokcia i zapobiegania jego wrastaniu w skórę. Klamra delikatnie prostuje płytkę paznokcia i sprawia, że nie rośnie on już pod kątem. Założenie klamry następuje po odpowiednim opracowaniu paznokcia i samo w sobie jest bezbolesne. Klamry również są mało widoczne i nie przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu, dlatego możemy normalnie chodzić i uprawiać sporty.
Aby uzyskać odpowiedni efekt, klamry korygujące należy nosić stale przez okres kilku miesięcy – wraz ze wzrostem płytki paznokciowej klamra odpada i paznokieć rośnie wtedy już prawidłowo.
Ubytki w płytce paznokciowej
W związku z tym, że paznokcie narażone są na różnego rodzaju uszkodzenia mechaniczne, a także te będące wynikiem chorób, może dochodzić do popękania, naderwania lub innego ubytku w płytce paznokciowej. I wtedy wskazana jest rekonstrukcja paznokcia polegająca na odpowiednim obrobieniu płytki paznokciowej; a następnie nałożeniu na jej brakujące, uszkodzone elementy masy żelowej. Masy te są elastyczne i dobrze zabezpieczają powstałe rany przed zakażeniami. Do rekonstrukcji stosuje się również masy akrylowe. Tak zrekonstruowany paznokieć wygląda jak naturalny.
Po zabiegu rekonstrukcji paznokcia należy zabezpieczać palec przed nadmiernym uciskiem poprzez noszenie komfortowego obuwia. Dla dodatkowej ochrony i większego komfortu można stosować piankowe albo silikonowe pierścienie, które zapobiegają uciskowi. Przy pojawieniu się krwiaka pod paznokciem należy jak najszybciej skontaktować się z podologiem. Pamiętać trzeba również o odpowiedniej higienie stóp zgodnie z zaleceniami podologa.
Pękające pięty
Pękające pięty to nie tylko defekt kosmetyczny, ale również dolegliwość mogąca mieć poważne skutki zdrowotne. Są one wynikiem nadmiernej suchości skóry stóp. Przyczyn jest kilka, m.in. dieta uboga w witaminę A, niewłaściwie dobrane obuwie, nadwaga, brak odpowiedniej higieny lub źle przeprowadzony pedicure kosmetyczny (zbyt częste i głębokie usuwanie naskórka).
Skóra nie ma w tym miejscu własnych gruczołów łojowych ani mieszków włosowych, dlatego szybko traci wodę. Ma jednocześnie dużo gruczołów potowych, które mogą pogłębiać suchość i rogowacenie. W gabinecie podologicznym specjalista ocenia przede wszystkim wartość hydro-lipidową skóry stóp. W zależności od stopnia i głębokości pęknięć przyjmuje się odpowiednią strategię leczenia.
Zazwyczaj stosuje się odpowiednie preparaty zmiękczające naskórek. Za pomocą dłuta podologicznego lub odpowiednio dobranego frezu usuwa się nadmierną ilość skóry rogowej. Potem, zgodnie z liniami papilarnymi na skórze, drobnoziarnistym frezem albo kapturkiem zamyka się pory tkanki skórnej.
Zakładany jest opatrunek z odpowiednim preparatem. Efekt pracy podologa w tym przypadku widoczny jest zazwyczaj już po kliku dniach. Jest to jednak uzależnione od stanu pęknięć w jakim rozpoczął on leczenie pięt. Po kilku dniach pacjent musi pojawić się do kontroli. Musimy pamiętać o tym, że dla uzyskania odpowiednich efektów pielęgnacja pękających pięt powinna odbywać się regularnie – najlepiej każdego dnia.
Stopa cukrzycowa
Nieleczona stopa cukrzycowa może doprowadzić do wielu poważnych powikłań. Możemy im jednak zapobiec przez obserwację stóp oraz ich odpowiednią pielęgnację.
Stopa cukrzycowa jest chorobą polegająca na niedostatecznym ukrwieniu stóp. Jest jednym z powikłań cukrzycy. Stopy cukrzycowe są mniej wrażliwe na ból, rany na nich goją się znacznie dłużej. Mogą pojawiać się również bolesne owrzodzenia oraz deformacje zmniejszające mobilność pacjenta.
Do stopy cukrzycowej dochodzi wskutek uszkodzenia naczyń krwionośnych w wyniku nieunormowanego poziomu cukru we krwi. Na takie schorzenie narażone są osoby z cukrzycą typu II. Główne objawy stopy cukrzycowej to ból stopy, skurcze mięśni, drętwienie stóp, trudne w gojeniu się rany, pęknięcia na skórze, jej nadmierna suchość. Gdy u pacjenta z cukrzycą dochodzi do powstania stopy cukrzycowej, należy jak najszybciej skontaktować się ze specjalistami. W leczeniu biorą udział lekarze takich specjalności jak diabetologia, chirurgia naczyniowa, ortopedia, dermatologia.
Leczenie polega głównie na stosowaniu odpowiednich butów ortopedycznych lub wkładek ortopedycznych, a także stosowaniu leków i preparatów miejscowych. Należy pamiętać o tym, że nieodpowiednia pielęgnacja stopy cukrzycowej lub jej zaniechanie mogą spowodować nawet zakażenia bakteryjne, zgorzele, a nawet sepsę, a w konsekwencji może dojść do amputacji stopy.
Przy stopie cukrzycowej bardzo ważne jest dbanie o odpowiedni poziom higieny – po każdym myciu stopy powinny być osuszone. Należy stosować kosmetyki nawilżające i natłuszczające zapewniające stopom ochronę przed nadmiernym wysuszeniem oraz pękaniem skóry. W razie wystąpienia odcisków, brodawek, wrastających paznokci należy udać się do gabinetu podologicznego.
Należy również pamiętać o ochronie stóp przed urazami – noszenie wygodnego obuwia, skarpetek bez szwów znacznie poprawia komfort i zmniejsza ryzyko pogorszenia objawów.
Krwiaki podpaznokciowe
Krwiak podpaznokciowy to wylew krwi pod płytką paznokcia spowodowany uszkodzeniem naczyń krwionośnych. Objętość krwiaka zależy od przebytego urazu. Paznokieć ma ciemne, czerwono-czarne zabarwienie.
Drobne krwiaki nie zawsze wymagają leczenia. Poważniejsze urazy, gdy nacisk na paznokieć powoduje bolesność, paznokieć jest mocno wybrzuszony, występuje obrzęk w okolicach macierzy należy skontaktować się z podologiem, który może przewiercić się przez paznokieć lub w inny sposób usunąć krwiak. Zabieg nie należy do bolesnych. Usunięcie daje natychmiastowy efekt przeciwbólowy oraz estetyczny.
Ważna jest dezynfekcja oraz dobór preparatów regenerujących łożysko. Przy odpowiednio wczesnej interwencji jest szansa, że paznokieć przyrośnie do łożyska. Ważna jest tutaj obserwacja. Czas terapii jest kwestią indywidualną i uzależniony jest od tempa wzrostu paznokcia. Jeśli uraz nie był duży, jest szansa na zachowanie paznokcia, a krwiak z czasem się zrośnie.
Często jednak paznokieć po urazie nie trzyma się macierzy. Pod spodem zazwyczaj szybko zaczyna rosnąć nowy paznokieć. Najczęściej rekomenduje się zostawienie starej płytki paznokcia (jeśli nie uraża tkanek miękkich), gdyż stanowi ona formę ochrony łożyska przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych płytki.
Pęcherze
Pęcherze to oddzielenie naskórka od skóry właściwej. Są one wypełnione płynem wysiękowym – surowiczym. Pełnią one funkcję ochronną, działając antybakteryjnie i zabezpieczając głębiej położone tkanki przed otarciem oraz przyspieszając proces gojenia.
Powstaje w wyniku podrażnień mechanicznych skóry lub w przebiegu niektórych chorób. W wielu przypadkach pęcherze można łatwo wyleczyć w domu. Jeśli pęcherze pojawiają się często w jednym miejscu, warto to skonsultować ze specjalistą. Tak aby znaleźć przyczynę i ewentualnie dobrać odciążenia lub wykonać indywidualne ortozy lub wkładki ortopedyczne.
Często przy uprawianiu sportów pęcherze na podeszwach zarastają kolejnymi warstwami modzeli, co skutkuje bólem i uniemożliwia prawidłową regenerację skóry. W takim przypadku podolog jest w stanie szybko przynieść ulgę i zabezpieczyć wrażliwe miejsca.
Bolesny pęcherz jest przekłuwany, płyn usuwany, a miejsce zabezpieczane właściwymi preparatami i opatrunkami. W przypadku suchych i twardych pozostałości po pęcherzu, problematyczne, wrażliwe miejsce jest dokładnie oczyszczone z nadmiaru zrogowaceń i zabezpieczone. Problem pęcherzy można z powodzeniem rozwiązać już podczas jednej wizyty.
Paznokcie przerośnięte/zgrubiałe
Przerośnięte i zgrubiałe paznokcie mogą powstawać z przyczyn zewnętrznych (zbyt ciasne obuwie), wewnętrznych (przypadłości genetyczne). Albo też z powodu wieku i chorób takich jak: cukrzyca czy łuszczyca. Mogą powodować zarówno dyskomfort estetyczny, jak i przyczyniać się do utrudnienia wykonywania codziennych czynności jak np. chodzenie czy zakładanie butów.
Ten problem z paznokciami może obejmować wszystkie palce lub tylko jeden palec. Podolog za pomocą specjalnych frezów skraca twardą płytkę paznokciową i usuwa zrogowacenia podpaznokciowe, które nieleczone mogą przyczynić się do powstania grzybicy. Już po jednej wizycie odczuwalna jest natychmiastowa poprawa. W przypadku tego typu paznokci niezwykle ważna jest regularna opieka podologa oraz stosowanie preparatów, chroniących przed potencjalnymi zakażeniami grzybiczymi.
Dolegliwości stóp, mimo iż w większości przypadków nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia, mogą powodować dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu. Na szczęście świadomość pacjentów jak szybko i zwykle bezboleśnie można pozbyć się tych problemów w gabinecie podologicznym, jest coraz większa. Ważną rolę odgrywa też aspekt estetyczny. Zadbane stopy i paznokcie przyczyniają się do lepszego samopoczucia zarówno kobiet, jak i mężczyzn.
