Jak poradzić sobie z suchą skórą? | TOP 6 zabiegów nawilżających

05.09.2022, ten tekst przeczytasz w: 6 minuty

Woda jest podstawowym czynnikiem, niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania komórek, również komórek skóry. Woda wpływa na produkcję kolagenu, aktywność enzymów, wypłukuje z organizmu toksyny. W stanie fizjologicznym blisko 20% wody obecnej w organizmie zlokalizowane jest w skórze. Z tej puli 60-70% wody znajduje się w skórze właściwej. Stan nawilżenia skóry zależy zarówno od ilości wody dostarczanej z zewnątrz i z wewnątrz organizmu oraz zdolności jej wiązania.

Aneta Kołaczek

Późne lato i jesień to w gabinetach kosmetologów czas rosnącej popularności zabiegów nawilżających i regenerujących. Przekonanie jest słuszne – wysokie temperatury i wpływ promieniowania słonecznego sprzyjają objawom suchości skóry. O prawidłowy poziom nawilżenia skóry warto jednak dbać przez cały rok, nie tylko po wakacjach.

 Sucha skóra – objawy

Suchość skóry objawia się łuszczeniem, wrażeniem szorstkości, uczuciem ściągnięcia, zaczerwienieniem, pieczeniem, świądem, pękaniem naskórka. Zjawisko to towarzyszy wielu dermatozom (m.in. AZS, łuszczycy, rybiej łusce, kontaktowemu zapaleniu skóry). Jest nieodłącznym elementem procesu starzenia się organizmu. Może też pojawiać się okresowo na skutek zmieniających się czynników środowiskowych.

Z problemem suchości skóry ściśle wiążą się:

• spadek elastyczności,
• wyraźne uwidocznienie zmarszczek,
• nadwrażliwość na czynniki środowiska zewnętrznego.

Sucha skóra – przyczyny

Czynniki powodujące suchość skóry dzielimy na wewnątrz- i zewnątrzpochodne. Do czynników zewnątrzpochodnych zaliczamy m.in.:

• wpływ wysokich i niskich temperatur powietrza,
• promieniowania UV,
• niewłaściwą pielęgnację,
• wpływ klimatyzacji czy centralnego ogrzewania.

Czynniki wewnątrzpochodne to:

• zaburzenia procesu rogowacenia naskórka uwarunkowane genetycznie,
• wybrane choroby ogólnoustrojowe (m.in.: niedoczynność tarczycy, cukrzyca, niewydolność nerek, zaburzenia wydzielania łoju i potu).

Główne czynniki powodujące suchość skóry to:

• niedobór lipidów w warstwie rogowej naskórka,
• ograniczona zdolność wiązania i gromadzenia wody w naskórku.

Suchość skóry powodowana jest nieszczelnością i zaburzeniami funkcjonowania płaszcza hydrolipidowego, zlokalizowanego na powierzchni warstwy rogowej naskórka. W skład płaszcza hydrolipidowego wchodzą:

• di- i trójglicerydy,
• wolne kwasy tłuszczowe,
• cholesterol,
• ceramidy,
• skwalen,
• woski.

Skład lipidów naskórka jest unikatowy, charakteryzuje go wysoka, bo 40-50% zawartość ceramidów i sfingolipidów oraz blisko 25% zawartość cholesterolu.

Warstwa rogowa – najbardziej zewnętrzna warstwa naskórka utrzymuje nawilżenie na poziomie 13% (+/- 2%) dzięki obecności naturalnego czynnika nawilżającego – NMF.

W skład NMF wchodzą:

• aminokwasy,
• mocznik,
• kwas mleczny,
• sole kwasu PCA,
• cukry proste,
• sole mineralne.

Gdy ilość wody w warstwie rogowej spada poniżej 10% obserwujemy na skórze łuszczenie, zaczerwienienie i pozostałe objawy charakterystyczne dla suchości skóry.

Niedobór lipidów warstwy rogowej naskórka skutkuje zwiększoną transepidermalną utratą wody z głębszych warstw skóry. Niedostatek składników NMF niesie za sobą upośledzenie zdolności wiązania wody w naskórku.

Zabiegi nawilżające

Zabiegi kosmetologiczne polecane pacjentom z problemem suchej skóry to m.in.:

• mezoterapia igłowa i mikroigłowa,
• peelingi z kwasem mlekowym i laktobionowym,
• hydrodermabrazja,
• zabiegi z osoczem bogatopłytkowym,
• sonoforeza,
• infuzja tlenowa.

Mezoterapia igłowa z kwasem hialuronowym

Nie sposób nie wspomnieć o kwasie hialuronowym przy temacie nawilżania skóry. Kwas hialuronowy jest stosowany w dermatologii od blisko 100 lat. I mimo szerokiej bazy surowców wykorzystywanych w kosmetykach, wciąż nie ma sobie równych pod kątem działania nawilżającego.

W organizmie człowieka kwas hialuronowy występuje w płynie łzowym, gałce ocznej, chrząstce szklistej, macierzy zewnątrzkomórkowej tkanki łącznej, płynie maziowym stawów. Najwięcej kwasu hialuronowego, bo 56% całej zawartości, zlokalizowane jest w skórze. Niestety wraz z wiekiem poziom kwasu hialuronowego spada. Przy 40. urodzinach jego ilość jest już o połowę mniejsza, około 60 r.ż. skóra zawiera już tylko 10-20% początkowej ilości tego cennego składnika.

Kwas hialuronowy potrafi związać od tysiąca do czterech tysięcy razy więcej wody niż waży jego cząsteczka. W skórze tworzy płynną macierz, z którą mogą wiązać się włókna kolagenu i elastyny.

Kwas hialuronowy pobudza proliferację fibroblastów, wspomaga regenerację skóry, uczestniczy w procesie powstawania filagryny, odpowiadającej za prawidłowe funkcje barierowe naskórka, eliminuje wolne rodniki, zapewnia prawidłowe działanie komórek układu immunologicznego skóry.

Mezoterapia kwasem hialuronowym jest polecana pacjentkom od około 35 r.ż. Kwas hialuronowy często łączy się z koktajlem bogatym w aminokwasy, witaminy, czynniki wzrostu. W zabiegach mezoterapii wykorzystywany jest zarówno kwas usieciowany jak i nieusieciowany. Zabieg poprawia jędrność i elastyczność skóry, przywraca skórze zdrowy blask, eliminuje drobne zmarszczki, nadaje efekt liftingu.

Peelingi

Korneocyty, czyli martwe komórki naskórka gromadzące się na powierzchni skóry, dają efekt szorstkości, matowości i szarego odcienia skóry. Stąd tak ważne w pielęgnacji skóry suchej są odpowiednio skomponowane peelingi chemiczne.

Kwas laktobionowy zaliczany do polihydroksykwasów, zbudowany jest z cząsteczki galaktozy i kwasu glukonowego. Kwas laktobionowy działa złuszczająco, ale znacznie łagodnej niż kwasy AHA. Stąd jego powszechne zastosowanie w peelingach do skóry suchej i wrażliwej. Oprócz właściwości eksfoliujących kwas laktobionowy charakteryzuje się szerokim wachlarzem właściwości:

•  wiąże wodę w naskórku, przez co poprawia stopień nawilżenia skóry;
• tworzy na powierzchni skóry warstwę ochronną zapobiegającą ucieczce wody;
• pobudza fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny;
• stymuluje wytwarzanie glikozaminoglikanów;
• niweluje zmarszczki, poprawia elastyczność skóry;
• łagodzi podrażniania;
• działa antyoksydacyjnie;
• hamuje aktywność metaloproteinaz – enzymów degradujących włókna podporowe skóry;
• poprawia kondycję cery naczyniowej.

Peeling z kwasem laktobionowy nawilża skórę, reguluje proces odnowy komórkowej, wspomaga funkcjonowania bariery naskórkowej. Peeling ten może być stosowany również latem.

Przy cerze suchej polecane są również peelingi z kwasem mlekowym i migdałowym. Kwas mlekowy działa złuszczająco i nawilżająco. Stymuluje produkcję ceramidów, przez co uszczelnia barierę lipidową naskórka. Kwas mlekowy wchodzi w skład NMF.

Kwas migdałowy kojarzony przede wszystkim z pielęgnacją cery trądzikowej, jest kwasem uniwersalnym, sprawdzi się przy każdym typie cery. Nie wywołuje podrażnień, można stosować go przez cały rok. Peeling z kwasem migdałowym redukuje towarzyszące skórze suchej drobne zmarszczki, stymuluje syntezę ceramidów.

Kosmetyka biała

W pielęgnacji cery suchej bardzo ważne są zabiegi odbudowujące płaszcz hydrolipidowy naskórka, łagodzące dyskomfort, uelastyczniające i zmiękczające skórę. Podobnych efektów dostarczają rytuały pielęgnacyjne z zastosowaniem naturalnych olejków i silnie regenerujących masek tworzących na skórze okluzyjną warstwę wspomagającą przenikanie składników aktywnych w głąb skóry.

Kosmetyka biała bardzo często łączona jest z procedurami aparaturowymi umożliwiającymi sprawne przenikanie składników aktywnych w głąb skóry: ultradźwiękami, mikroprądami, tlenem hiperbarycznym.

Pielęgnacja domowa

Poprawa stanu skóry suchej wymaga regularnych zabiegów w gabinecie kosmetologa połączonych z odpowiednią pielęgnacją domową i dietą.

By przeciwdziałać problemowi suchej skóry na początek zamień gorące kąpiele na prysznic o umiarkowanej temperaturze. Po wyjściu spod prysznica bardzo ważna jest aplikacja balsamów i kremów bogatych w emolienty. Składniki tworzące na powierzchni skóry ochronną warstwę zapobiegającą nadmiernej ucieczce wody oraz humektanty – składniki wiążące wodę w naskórku.

Kosmetyki do codziennej pielęgnacji skóry suchej powinny zawierać:

• składniki okluzyjne: naturalne oleje bogate w kwasy tłuszczowe bądź coraz rzadziej dziś wykorzystywane z uwagi na trend kosmetyków naturalnych: wazelinę, parafinę, oleje mineralne;
• składniki wiążące wodę: glicerynę, kwas hialuronowy, glikole, sorbitol, wielocukry;
• składniki odbudowujące płaszcz hydrolipidowy naskórka: ceramidy, kwasy tłuszczowe, witaminy A i E, niacynamid;
• składniki takie jak: mocznik, ekstrakty roślinne o działaniu nawilżającym, d-pantenol, alantoinę.

Do mycia i kąpieli wybieraj delikatne środki myjące, oparte na naturalnej betainie, saponinach, łagodnych detergentach m.in.: Coco-Glucoside, Sodium Cocoyl Isethionate, Sodium Lauroyl Lactylate, Sodium Cocoyl Glycinate. Unikaj zasadowych mydeł i silnie pieniących kosmetyków ze SLES.

Właściwa dieta

Aby skóra cieszyła się optymalnym poziomem nawilżenia zadbaj o właściwą dietę. Nie może w niej zabraknąć kwasów tłuszczowych omega-3 i -6, odbudowujących barierę lipidową naskórka. Ważna jest prawidłowa proporcja pomiędzy nimi.

Dietetycy wskazują, że proporcja ta powinna wynosić: kwasy omega-6 do omega-3, 4–5 : 1, a nawet 2–3 : 1. Tymczasem w diecie społeczeństw Europy Zachodniej obserwuje się znaczącą przewagę omega-6 nad omega-3 dochodzącą do wartości 10–25 : 1.

Na koniec zalecenie, od którego właściwie powinniśmy zacząć. Pamiętaj o piciu odpowiedniej ilości wody bogatej w sole mineralne! Dla kobiet normy żywieniowe zalecają 2 litry wody dziennie, dla mężczyzn 2,5 litra.

Aneta Kołaczek

Absolwentka chemii i Podyplomowych Studiów Zarządzania Marką. Technolog kosmetyków, autorka publikacji w mediach branżowych, obserwatorka trendów. Uczestniczka szkoleń, konferencji, targów i webinarów dotyczących kosmetologii i przemysłu kosmetycznego.

Bibliografia

1. A. Kacalak-Rzepka, S. Bielecka-Grzela, A. Klimowicz, J. Wesołowska, R. Maleszka: Sucha skóra jako problem dermatologiczny i kosmetyczny, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 2008, 54, 3, 54-57
2. A. Przylipiak: Podstawy medycyny estetycznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2014
3. https://www.termedia.pl/Kiedy-nalezy-rozwazyc-stosowanie-kwasow-omega-3,98,42949,1,1.html
4. M. Warowna, B. Kręcisz, A. Sobolewska-Samorek, A. Hordyjewska: Rola i działanie kwasu laktobionowego w przebiegu wybranych chorób skórnych, Kosmetologia Estetyczna, 6, 2018, vol.7
5. Z. Przybylak: Skóra chce pić, LNE, 138, 5/2021
6. A. Keller: Subiektywna złota piątka, LNE, 138, 5/2021
7. A. Czarnota: Sucha skóra latem – problem dermatologiczny i kosmetyczny, Kosmetologia Estetyczna, 3/2016 vol. 5
8. K. Niemyska, J. Marwicka: zastosowanie kwasu migdałowego w kosmetyce, Kosmetologia Estetyczna, 1, 2017, vol.6
9. https://upacjenta.pl/poradnik/ile-wody-nalezy-pic