Dermatic.pl Aesthetic Business

Jak często występuje łysienie typu żeńskiego u kobiet po menopauzie?

venome xxl 1200x300
, ten tekst przeczytasz w: 4 minuty
Badania wykazują, że większość kobiet przechodzi w okres menopauzy około 51 roku życia. Jest on poprzedzony trwającym od 2-8 lat okresem przedmenopauzalnym (premenopauza), podczas którego zauważalne są zmiany zachodzące w organizmie kobiety. Obejmują one zaburzenia miesiączkowania, uderzenia gorąca, bezsenność, obniżony nastrój, zwiększoną utratę jędrności skóry i wiele innych. Są spowodowane spadkiem stężenia estrogenu i progesteronu w organizmie, co odbija się również na włosach.

Ewelina Szendzielorz

Na tempo przejścia w okres menopauzy ma wpływ wiele czynników; od uwarunkowań genetycznych, po czynniki związane ze stylem życia, sposobem odżywiania, deficytem snu czy dużą ekspozycją na stres.

Skórze i włosom poświęcamy mniej uwagi

Skórnym i włosowym objawom menopauzy poświęca się dużo mniej uwagi niż innym występującym w tym okresie zmianom;  mimo że mają one negatywny wpływ na jakość życia wielu kobiet. Objawy menopauzy skóry i błon śluzowych obejmują najczęściej suchość i świąd, ścieńczenie i atrofię, znaczące pogłębienie zmarszczek i zwiększone zwiotczenie skóry nie tylko na twarzy, ale także całego ciała.

Włosowe objawy menopauzy obejmują zmniejszenie grubości i gęstości włosów na skórze głowy; z jednoczesnym wzmocnieniem i wzrostem niechcianych włosów na innych obszarach ciała. Spowodowane jest to obserwowanym w tym okresie wzrostem stosunku androgenów do estrogenów.

Korelacja z poziomem estrogenów

W przypadku kobiet struktura włosów, ich ilość i jakość jest bezpośrednio skorelowana z poziomem estrogenów. Dlatego problem z nadmierną utratą włosów pojawia się najczęściej podczas ich spadku. Dzieje się tak w okresie poporodowym, po odstawieniu leków antykoncepcyjnych, w przypadku chorób jajników czy nadnerczy oraz w okresie menopauzalnym.

Klimakterium to również okres, podczas którego wzrasta ilość włosów siwych. Związane jest to z osłabieniem aktywności tyrozynazy w opuszce włosa i zmianami zwyrodnieniowymi w melanocytach.

Kobiety bardzo często oceniane są przez pryzmat wyglądu, w tym jakości skóry i włosów. Parametry te postrzegane są jako oznaka zdrowia i dobrego samopoczucia. Problemy nasilające się w okresie menopauzalnym mogą powodować zaostrzenie objawów w postaci obniżonej samooceny czy depresji.

Zmniejszenie ilości włosów na szczycie głowy
łysienie po menopauzie
Skyliz/shutterstock.com

Wzrost stosunku androgenów do estrogenów w okresie menopauzy prowadzi do zmniejszenia ilości włosów na szczycie głowy z zachowaniem przedniej linii włosów. Co określa się jako żeński typ łysienia (FPHL – female pattern hair loss).

FMHL uważa się za chorobę wieloczynnikową. Jej cechą charakterystyczną jest skrócenie  fazy anagenu, miniaturyzacja mieszka włosowego i transformacja włosów terminalnych do krótszych i delikatniejszych włosów meszkowych.

Patofizjologia tego typu łysienia jest analogiczna do łysienia androgenowego u mężczyzn. Gdzie kluczową rolę odgrywa 5α-reduktaza oraz receptory androgenowe odpowiedzialne za konwersję testosteronu do DHT.

Jednak znaczącą różnicą pomiędzy męskim a kobiecym typem łysienia jest wiek, w którym schorzenie się zaczyna. U mężczyzn proces łysienia rozpoczyna się już po drugiej dekadzie życia. Zaś u kobiet szczyty występowania przypadają na trzecią i piątą dekadę (okres menopauzalny).

Dodatkowo kobiecy wzór łysienia różni się obrazem klinicznym od męskiego. Ponieważ charakteryzuje się przerzedzeniem obejmującym szczyt głowy z zachowaniem linii czoła. W przypadku cofania się linii włosów na skroniach, który występuje głównie u mężczyzn należy przeprowadzić dodatkowe badania diagnostyczne wykluczające nakładanie się innych czynników osłabiających włosy.

Chociaż częstość występowania żeńskiego typu łysienia jest różna w różnych krajach jednak w piśmiennictwie panuje potwierdzona badaniami naukowymi teoria, że rozpowszechnienie FPHL wzrasta wraz z wiekiem.

Łysienie włókniejące czołowe (FFA – frontal fibosing alopecia)
łysienie po menopauzie
TisforThan/shutterstock.com

To kolejny problemy dotyczący głównie kobiet w wieku menopauzalnym.Pojawia się ono typowo w pierwszych 2-12 latach po menopauzie. Bardzo rzadko dotyczy mężczyzn. Jest podtypem klinicznym liszaja płaskiego okołomieszkowego (LPP), który jest odpowiedzialny za powstawanie łysienia bliznowaciejącego.

We wczesnej fazie choroby występują na powierzchni skóry swędzące, fioletowe grudki z charakterystycznym łuszczeniem okołomieszkowym. Łysienie to występuje w czołowej  linii włosów i przesuwa się ku tyłowi. Jest łysieniem nieodwracalnym, dlatego szybkie rozpoznanie i leczenie pozwala zatrzymać proces postępującej destrukcji mieszków włosowych.

Etiopatogeneza tego łysienia jest złożona i nadal niewyjaśniona. Wśród czynników predysponujących wymienia się uwarunkowania genetyczne, niewłaściwą odpowiedź immunologiczną czy mechanizm polekowy.

Łysienie telogenowe TE

Klimakterium jest okresem, podczas którego obserwuje się wzrost chorób ogólnoustrojowych. Większość z nich wymaga wdrożenia długofalowego leczenia farmakologicznego. A znaczna część leków (np. cytostatyki, retinoidy, leki przeciwzakrzepowe, leki stosowane w reumatologii czy statyny ) mają niekorzystny wpływ na cykl wzrostu włosa.

łysienie po menopauzie
ViChizh/shutterstock.com

Może to przyczynić się do powstania łysienia telogenowego (TE – telogen effluvium). Łysienie to występuje po 3 miesiącach od rozpoczęcia terapii. Jest odwracalne i ustaje po kilku miesiącach po odstawieniu czynnika sprawczego. Przebieg łysienia zależy między innymi od rodzaju leku, dawki, czasu trwania terapii i osobniczej wrażliwości chorego. Łysienie telogenowe (TE) może nakładać się na łysienie typu żeńskiego (FPHL), nasilając tym samym  przerzedzenie włosów. A co za tym idzie pogarszając samopoczucie i samoocenę osób borykających się z tymi problemami.

Niwelowanie niepożądanych objawów

Okres menopauzalny jest dość trudnym etapem dla wielu kobiet. Istnieje sporo metod niwelowania jej niepożądanych objawów. Wśród nich jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ). Nie jest ona wskazana tylko i wyłącznie w przypadku występowania objawów skórnych czy włosowych. Do tego istnieje wiele przeciwwskazań do jej zastosowania.

Natomiast potencjalne korzyści jak i efekty uboczne HTZ powinny być omawiane z kobietami już w okresie premenopauzalnym. Tak, aby mogły podejmować jak najbardziej świadome decyzje dotyczące zapobiegania niekorzystnym zarówno dla ich zdrowia fizycznego jak i psychicznego objawom menopauzy.

Ewelina Szendzielorz
Kosmetolog, specjalistka ds. trychologii. Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz studiów podyplomowych z zakresu trychologii kosmetologicznej, technologii fryzjerstwa i pedagogiki. Nauczycielka akademicka w Zakładzie Dermatologii Doświadczalnej i Kosmetologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Prezes International Clinical and Aesthetic Trichology Association ICATA.

Pobierz materiały edukacyjne
Facebook Instagram Youtube Spotify