Co znajdziesz w artykule?
Etiologia powstawania tłuszczaków nie jest znana. Przyjmuje się, że za powstanie tego typu guzków mogą odpowiadać czynniki genetyczne lub immunologiczne. Guzy te stanowią przede wszystkim problem estetyczny, choć mogą być również przyczyną zaburzeń funkcjonalnych oraz dolegliwości bólowych.
Tłuszczak (łac. lipoma) to nowotwór o łagodnym charakterze, w kształcie guza utworzonego z tkanki łącznej. Zbudowany jest z torebki łącznotkankowej i wypełniającego ją tłuszczu.
Tłuszczaki powstają z dojrzałej tkanki tłuszczowej
i mogą rozwijać się wszędzie tam, gdzie występuje tłuszcz. Komórki tłuszczaka są większe niż komórki tkanki tłuszczowej, ale nie różnią się morfologicznie. Dzieli się je na pojedyncze i mnogie. Według innego podziału wyróżnia się tłuszczaki podskórne i podpowięziowe.
Podskórne występują głównie na kończynach i plecach. Podpowięziowe dzielą się w zależności od położenia na wewnątrzmięśniowe i międzymięśniowe. Tłuszczaki podpowięziowe mogą osiągać znaczne rozmiary i powodować trudności diagnostyczne.
Tłuszczaki zwykle umiejscowione są się w tkance podskórnej, ale mogą też zająć głębsze partie ciała w okolicach narządów wewnętrznych (jelito grube, nerki, wątroba). Występują głównie u osób dorosłych w 4, 5 i 6. dekadzie życia w takich okolicach ciała jak: ramiona, pośladki, uda i tułów.
Etiologia powstawania tłuszczaków nie jest znana. Przyjmuje się, że za powstanie tego typu guzków mogą odpowiadać czynniki genetyczne lub immunologiczne. Możliwość transformacji tłuszczaka do nowotworu złośliwego nadal pozostaje przedmiotem badań.
Guzy te stanowią przede wszystkim problem estetyczny, choć mogą być również przyczyną zaburzeń funkcjonalnych oraz dolegliwości bólowych. Tłuszczaki ulegają powolnemu, ale stopniowemu rozrostowi, mogąc w ten sposób osiągać rozmiary rzędu kilkunastu centymetrów średnicy i wagę w granicach kilku kilogramów. Duże zmiany mogą wywoływać ból, który jest wynikiem ucisku, jaki wywiera tłuszczak na otaczające go tkanki.
Zmiany ulokowane bardzo głęboko mogą zakłócać pracę narządów wewnętrznych. Może być to przyczyną powikłań takich jak zaburzenia oddychania lub pracy nerek, rozwoju nadciśnienia czy też pojawienia się obrzęków. W skrajnych przypadkach dochodzi do rozwoju żółtaczki, niedokrwistości czy pęknięć naczyń krwionośnych z wtórnym krwawieniem.
Leczenie tłuszczaków
W sytuacji, kiedy lekarz stwierdzi u pacjenta powstanie tłuszczaka, decyzja o podjęciu leczenia uzależniona jest od charakteru zmiany. Jeśli zmiana jest niewielkich rozmiarów i zlokalizowana jest podskórnie – leczenie nie jest konieczne. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że tłuszczaki mają tendencję do rozrastania się.
Dlatego tak ważna jest obserwacja zmiany. Istnieje jednak kilka czynników będących wskazaniami do zabiegu. Jest to przede wszystkim głębsze położenie tłuszczaka zaburzające pracę narządów wewnętrznych, ograniczenie ruchomości, występowanie bólu czy rozrost.
Bardzo często mimo braku występowania wcześniej wymienionych objawów powodem usuwania zmian w postaci tłuszczaka jest po prostu aspekt estetyczny.
Zabieg jego usunięcia można przeprowadzić następującymi metodami:
- Wycięcie chirurgiczne – jest podstawą terapii zabiegowej tej przypadłości. Polega na nacięciu tkanek, usunięciu zmiany wraz z otaczającą ją torebką łącznotkankową oraz zszyciu rany. Interwencja skutkuje niewielką blizną, wymaga znieczulenia miejscowego, a przy tłuszczakach mnogich i dużych guzach – ogólnego.
- Lipoliza iniekcyjna – jest świetną alternatywą do wszelkich tradycyjnych zabiegów operacyjnych. Polega na nieinwazyjnym modelowaniu sylwetki, poprzez zlikwidowanie zbędnej tkanki tłuszczowej. Wszystko to dzięki serii zastrzyków wprowadzanych w wybrane miejsce z substancją powodującą rozpuszczanie się komórek tłuszczowych.
- Liposukcja – sprowadza się do ulokowania niewielkiej sondy w obrębie zmiany i odessania przez nią tłuszczu, którym wypełniony był tłuszczak. Torebkę łącznotkankową usuwa się zaś za pomocą kleszczyków chirurgicznych. Metodę stosuje się przy wieloguzkowych zmianach oraz niewielkich i miękkich tworach bez przerostów tkanki włóknistej. Plusem tego zabiegu jest brak blizn.
- Ostrzykiwanie sterydami – sprowadza się do iniekcji w obrębie tłuszczaka, z podaniem leku do wnętrza zmiany. Efektem zabiegu (a właściwie zabiegów, bo zastrzyki muszą być podawane kilkakrotnie) jest kurczenie się guzka; nie oznacza to jednak całkowitego jego usunięcia.
W związku z tym, iż występowanie tłuszczaków może być uwarunkowane genetycznie szczególnie w przypadku tłuszczaków mnogich, trudno podjąć właściwe działania, które mogłyby stanowić profilaktykę.
Przypuszcza się również, że przyczyną zmian może być pobudzenie wzrostu i patologicznego podziału zdrowych komórek tłuszczowych (tzw. adipocytów) przez mechanizmy zapalne i pewne cząstki układu odpornościowego. Są to kolejne czynniki, na które nie mamy wpływu.
Główne cechy tłuszczaków
- Guz o podskórnym położeniu (zazwyczaj);
- Miękkie, wodniste zgrubienie skóry, zmieniające położenie i kształt wskutek siły ucisku palca;
- Niekreślone rozmiary – od jednego do nawet kilkunastu centymetrów średnicy;
- Pojedynczy lub mnogi charakter;
- Lokalizacja: szyja, ramiona, plecy, uda, pośladki;
- Możliwe zajęcie narządów wewnętrznych – wątroby, nerek, przewodu pokarmowego – powodujące zaburzenia ich pracy i objawy ogólnoustrojowe;
- Kształt: owalny lub podłużny;
- Zwykle bezbolesny, niezapalny.
Przykładowe preparaty do lipolizy iniekcyjnej
Na ogół tłuszczakiem nie musimy się przejmować, ponieważ jest to guz, który nie stanowi dla naszego zdrowia zagrożenia. Guz składający się głównie z tłuszczu pokryty jest torebką łącznotkankową; jest to typowe dla nowotworów łagodnych. Obecność torebki łącznotkankowej jest jednym z pierwszych symptomów dla lekarza, że nie mamy do czynienia ze zmianą złośliwą. Warto jednak każdą zmianę powstającą na ciele skonsultować z lekarzem.
Ponadto bardzo często tłuszczaki stanowią przede wszystkim problem natury estetycznej. I dlatego też warto udać się do lekarza bo są to zmiany, które można bezpiecznie usunąć.
