Dermatic.pl Aesthetic Business

Uchodźcy z Ukrainy w pracy w Polsce – krok po kroku (cz. 1)

trendbook 1200x300
, ten tekst przeczytasz w: 8 minuty
Kogo dotyczy, legalny pobyt, dokumenty
Czy obywatele Ukrainy, którzy przebywają w Polsce w związku z agresją Rosji na Ukrainę mogą prowadzić w Polsce działalność gospodarczą w branży beauty? Od czego zacząć? Jakie korzyści płyną ze specustawy dla obywateli Ukrainy?

adwokat Marta Szybiak-Kędzia

Na te pytania i na wiele innych znajdziecie Państwo odpowiedź w niniejszym artykule. Podzieliliśmy go na pytania dotyczące samej specustawy [1] oraz zaproponowanych w niej rozwiązań ułatwiających funkcjonowanie w Polsce. Dowiecie się jak założyć krok po kroku działalność gospodarczą w branży beauty. Znajdziecie także szereg ważnych linków, które odsyłają do sprawdzonych informacji.

Kto jest objęty regulacjami specustawy?

Polski ustawodawca w celu wsparcia obywateli Ukrainy przybywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, wprowadził szereg rozwiązań. Ustawa co prawda została uchwalona po 24 lutego 2022 r., ale obejmuje zakresem zastosowania obywateli Ukrainy przybyłych przed jej uchwaleniem, a po 24 lutego 2022 r.

Regulacjami zawartymi w ustawie i omawianymi w artykule objęci są obywatele Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa. A także obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Czy i kiedy pobyt jest legalny?

Jeżeli obywatel Ukrainy, o którym mowa wyżej:

  • przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. (do dnia określonego przez Radę Ministrów [2]) i
  • deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium

uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r.

Tych obywateli Ukrainy uznaje się za osoby korzystające w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej w rozumieniu art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jeżeli obywatel Ukrainy posiadający Kartę Polaka, o którym mowa wyżej, opuścił Ukrainę w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., a następnie przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do dnia określonego w przepisach wspomnianego wyżej Rozporządzenia Ministrów (które ma określać ostatni dzień, do którego możliwe jest ustalenie legalnego pobytu) oraz deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r.

Przepisów specustawy dotyczących legalizacji pobytu nie stosuje się do obywateli Ukrainy:

  1. posiadających:
  2. zezwolenie na pobyt stały,
  3. zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
  4. zezwolenie na pobyt czasowy,
  5. status uchodźcy,
  6. ochronę uzupełniającą,
  7. zgodę na pobyt tolerowany;
  8. którzy:
  9. złożyli w Rzeczypospolitej Polskiej wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej lub w imieniu których takie wnioski zostały złożone,
  10. zadeklarowali zamiar złożenia wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej w Rzeczypospolitej Polskiej lub których takie deklaracje zamiaru dotyczą.
Do kiedy pobyt jest legalny?

Od 25 lutego 2022 roku polskie władze zezwalają wszystkim obywatelom Ukrainy na przekraczanie polskiej granicy na podstawie jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego tożsamość, zwłaszcza w przypadku dzieci. Pobyt ten jest legalny do 18 miesięcy od 24 lutego2022 r. W związku z obecną sytuacją na Ukrainie można się spodziewać, że w przypadku dalszej eskalacji agresji ze strony Federacji Rosyjskiej ten okres będzie ulegał przedłużeniu.

Kto może przyjechać do Polski z Ukrainy oraz jakie należy mieć dokumenty?

Każdy kogo nie objął obowiązek mobilizacji na Ukrainie może przyjechać do Polski i skorzystać z objęcia specustawą. Zniesione zostały obowiązki w zakresie posiadania negatywnego wyniku testu na covid-19.

Trzeba mieć ze sobą paszport biometryczny lub paszport zwykły, albo inny dokument podróży i wizę (jeśli jest wymagana). A w przypadku braku tych dokumentów, jakikolwiek inny dokument, potwierdzający tożsamość – w takich przypadkach wjazd może nastąpić na podstawie zgody komendanta placówki polskiej Straży Granicznej.

Niepotrzebny jest certyfikat COVID ani negatywny wynik testu wykonany przed wjazdem.

Nie ma kwarantanny w Polsce.

Pod tym linkiem dowiecie się Państwo więcej na temat legalności pobytu, ochrony czasowej i przekraczania granicy: https://www.gov.pl/web/udsc

Czy należy mieć pieczątkę/dokument potwierdzający przekroczenie granicy?

W przypadku gdy wjazd obywatela Ukrainy (nieposiadającego Karty Polaka) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie został zarejestrowany przez komendanta placówki Straży Granicznej podczas kontroli granicznej, Komendant Główny Straży Granicznej rejestruje pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na jego wniosek złożony nie później niż 60 dni od dnia wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Rejestracja w punktach recepcyjnych nie jest obowiązkowa, ale bardzo przydatna.

Jak wynika z oficjalnych komunikatów, pomoc oferowana przez polski rząd obywatelom Ukrainy odbywa się właśnie w punktach recepcyjnych, w których można otrzymać: posiłek, możliwość odpoczynku i niezbędne informacje.

A co jeśli wyjadę z Polski na dłużej?

Wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres powyżej 1 miesiąca pozbawia go uprawnień związanych z legalnym pobytem w Polsce.

Co muszę zrobić by legalnie pracować w Polsce?
alt="specustawa ukraina"
Vanja Stokic/shutterstock.com

Obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie legalnego pobytu, w przypadku gdy:

  1. jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny w związku z objęciem go specustawą lub
  2. jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na innej podstawie

– jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy Powiatowy Urząd Pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi.

Zawiadomienie następuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl

Reasumując – obywatel Ukrainy, który objęty jest przepisami specustawy (o czym była mowa w pierwszym z pytań w artykule), może podjąć pracę bez konieczności dokonywania jakichkolwiek czynności. Wszelkie formalności powinien wykonać jego pracodawca.

Ci sami obywatele Ukrainy mogą zarejestrować się oraz zostać uznani jako osoby bezrobotne albo poszukujące pracy. Wówczas nie ma do nich zastosowania warunek wieku: nie ukończenie 60 lat w przypadku kobiet lub 65 lat w przypadku mężczyzn.

Należy jednak pamiętać, że osoba zarejestrowana jako bezrobotny jest obowiązana zawiadomić w ciągu 7 dni powiatowy urząd pracy o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej. Albo o złożeniu wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz o zaistnieniu innych okoliczności powodujących utratę statusu bezrobotnego albo utratę prawa do zasiłku.

Czy mogę założyć swoją działalność gospodarczą w Polsce?

Obywatele Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na mocy specustawy lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach [2], mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Pod warunkiem uzyskania przez obywatela Ukrainy numeru PESEL.

W przypadku gdy pobyt przedsiębiorcy – obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przestanie być legalny na podstawie specustawy lub ustawy o cudzoziemcach obywatel Ukrainy, który zarejestrował się wcześniej jako przedsiębiorca podlega wykreśleniu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Przy czym należy pamiętać o możliwości przedłużenia pobytu i uzyskania w uproszczony sposób zezwolenia na pobyt czasowy, o czym mowa w dalszej części artykułu.

PESEL – czy należy go uzyskać? Jak to zrobić?

Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się na mocy specustawy za legalny (osoby nieposiadające Karty Polaka a przybyłe w związku z wojną w okresie po 24 lutego 2022 r.) na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nadaje się numer PESEL.

Jak wspomnieliśmy wyżej, aby móc prowadzić w Polsce działalność gospodarczą konieczne jest wyrobienie nr PESEL. Numer ten umożliwia także uzyskanie szeregu innych świadczeń. Wobec tego każdy obywatel Ukrainy, objęty specustawą, powinien zacząć swoje pierwsze urzędowe sprawy, od nadania numeru PESEL. Należy pamiętać, aby wnioskiem objąć także dzieci.

Warto wiedzieć, że obywatele Ukrainy, którzy wcześniej mieli nadany nr PESEL, a podlegają definicji specustawy również muszą złożyć ponownie wniosek o nadanie PESEL w trybie specustawy. Umożliwi to nadanie specjalnego statusu cudzoziemca o zapisie „UKR”. Dzięki temu będzie taka osoba brana pod uwagę przez instytucje, które w trybie specustawy udzielają świadczeń. [4]

Najlepiej razem z wnioskiem o nadanie numeru PESEL zawnioskować o profil zaufany, który ułatwi dostęp do wielu usług i przyspieszy załatwianie spraw urzędowych w przyszłości.

Informacje o nadaniu numeru PESEL oraz profilu zaufanego znajdziesz na stronie: 

Sprawy urzędowe dla obywateli Ukrainy [5]

Nadawanie numeru PESEL obywatelowi Ukrainy

Numer PESEL nadawany jest na wniosek obywatela Ukrainy. Wniosek taki składa się osobiście w siedzibie dowolnego organu gminy na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem. Wypełnionym przez wnioskodawcę albo przez pracownika tego organu na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę. Urzędnicy pomagają wypełniać wnioski. Za dziecko wniosek składa rodzic lub opiekun.

Do wniosku należy dołączyć fotografię spełniającą wymogi fotografii do dowodu osobistego. Organ gminy może zapewnić obywatelowi Ukrainy możliwość nieodpłatnego wykonania fotografii (często w miejscach przeznaczonych na składanie wniosków taka możliwość została przewidziana).

Podczas składania wniosku zostaną pobrane odciski palców (nie dotyczy to – między innymi – osób, które nie ukończyły 12 roku życia). Należy także okazać dowód tożsamości. Jeśli Państwo go nie posiadanie, zostaniecie poproszeni o złożenie oświadczenia, które zastąpi ten wymóg.

Przy okazji składania wniosku o numer PESEL można w łatwy sposób uzyskać tak zwany profil zaufany. Wystarczy, że wyrazicie Państwo na to zgodę i podacie między innymi swój numer telefonu komórkowego i adres e-mail. Profil zaufany pozwala załatwiać szereg spraw urzędowych przez Internet. Szczególnie istotne jest to, że umożliwia komunikację elektroniczną z urzędami i co najważniejsze pozwala na założenie wniosku o założenie działalności gospodarczej online.

We wniosku o nadanie nr PESEL będziecie Państwo poproszeni o podanie takich danych jak:

  1. imię (imiona);
  2. nazwisko;
  3. unikatowy numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński;
  4. obywatelstwo;
  5. imię matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;
  6. nazwisko matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;
  7. imię ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;
  8. nazwisko ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;
  9. numery PESEL rodziców, o ile zostały nadane i są znane;
  10. datę urodzenia;
  11. miejsce urodzenia;
  12. kraj urodzenia;
  13. płeć;
  14. datę wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Dodatkowo organ zaznaczy:

  1. datę złożenia wniosku;
  2. adnotację o tym, czy odciski palców zostały pobrane;
  3. adnotację o wyniku lub przyczynach braku weryfikacji przez Komendanta Głównego Straży Granicznej [6].

Poza tym poproszeni będziecie Państwo o:

  1. podanie informacji o osobie sprawującej faktyczną opiekę nad dzieckiem obejmujące numer PESEL oraz dane oraz wskazanie stosunku pokrewieństwa z dzieckiem – jeżeli taki istnieje, a w przypadku jego braku – innej relacji łączącej tę osobę z dzieckiem;
  2. złożenie oświadczenia o przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa;
  3. złożenie oświadczenie o byciu małżonkiem obywatela Ukrainy, który przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa;
  4. złożenie oświadczenia o prawdziwości danych zawartych we wniosku oraz klauzulę o treści: “Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”;
  5. własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu;
  6. własnoręczny podpis osoby ubiegającej się o nadanie numeru PESEL, która ukończyła 12. rok życia, albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu.

Wniosek może także zawierać:

  1. adres poczty elektronicznej;
  2. numer telefonu komórkowego;
  3. zgodę na:
  4. wprowadzenie danych z punktów 1) i 2) do rejestru danych kontaktowych,
  5. potwierdzenie profilu zaufanego.
Jak założyć profil zaufany?

Jeżeli przy wniosku o nadanie numeru PESEL wyraziliście Państwo zgodę na potwierdzenie profilu zaufanego (podając jednocześnie adres e-mail i numer telefonu) Państwa profil zaufany zostanie automatycznie potwierdzony.

Tak utworzony automatycznie profil zaufany zawiera adres poczty elektronicznej i numer telefonu komórkowego podane we wniosku oraz oznaczenie potwierdzenia tożsamości.

Identyfikator użytkownika profilu zaufanego jest tworzony automatycznie i przekazywany osobie wnioskującej:

  1. na adres poczty elektronicznej podany we wniosku,
  2. w postaci wydruku potwierdzenia utworzenia profilu zaufanego.

Taki wydruk zawiera w szczególności:

  • identyfikator profilu zaufanego;
  • imię (imiona) i nazwisko;
  • numer PESEL;
  • adres poczty elektronicznej;
  • numer telefonu komórkowego.

Jednorazowe hasło umożliwiające aktywację profilu zaufanego przez wnioskodawcę jest wysyłane na numer telefonu komórkowego podany we wniosku.

Pod tym linkiem możliwe jest zalogowanie się do profilu zaufanego:

https://pz.gov.pl/dt/login/login?urlt=kx9vapjw9o1agovn5cqb

Pamiętaj!

Dzięki posiadaniu profilu zaufanego będziesz mógł zalogować się do e-puapu!

Aktywacja publicznej aplikacji mobilnej (mObywatel) dla obywateli Ukrainy

Posiadanie aplikacji mObywatel nie jest niezbędne, ale może okazać się przydatne. Choćby w celu uzyskania recept elektronicznych czy zalogowania się do e-Urzędu Skarbowego. Więcej na temat aplikacji pod linkiem:

https://www.gov.pl/web/mobywatel

W celu uzyskania konta w aplikacji mObywatel musicie Państwo posiadać profil zaufany.

Pod linkiem informacje na temat zakładania konta w aplikacji: https://www.gov.pl/web/mobywatel/ua

Kolejne przepisy i formalności TUTAJ

Marta Szybiak-Kędzia

Adwokat procesualista, specjalistka z zakresu zarządzania ryzykiem prawnym, w szczególności w obszarach ochrony danych osobowych i nieosobowych, przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz third party management. Jest autorką szkoleń zwiększających świadomość ochrony danych osobowych i nieosobowych w przedsiębiorstwach.


[1] Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583 z późn. zm.).

[2] Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, datę stanowiącą ostatni dzień okresu, w którym legalny wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy obywatela Ukrainy deklarującego zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej skutkuje tym, że jego pobyt na tym terytorium jest uznawany za legalny. Dotychczas taka data nie została ustalona.

[3] (Dz. U. z 2021 r. poz. 2354 oraz z 2022 r. poz. 91 i 583);

[4] [5] Legalizacja pobytu w Polsce dla obywateli

[6] Komendant Główny Straży Granicznej zapewnia możliwość weryfikacji danych osoby, której ma zostać nadany numer PESEL



Pobierz materiały edukacyjne
Facebook Instagram Youtube Spotify