Co znajdziesz w artykule?
W poprzedniej części artykułu przedstawiliśmy budowę, istotę fibroblastów i ich funkcjonowanie w naturalnym środowisku organizmu człowieka. W kolejnej części o namnażaniu fibroblastów metodą in vitro.
dr n. biol. Kornelia Niemyska
W badaniach eksperymentalnych podjęto próby hodowli i namnażania fibroblastów in vitro. Pozyskane na drodze hodowli komórki wykorzystywane są do celów diagnostycznych, badań naukowych. A także do produkcji wielu ważnych biologicznie czynnych substancji, takich jak np. cytokininy.
Badanie wpływu substancji kosmetycznych
Zdolność fibroblastów do błyskawicznego wzrostu wykorzystuje się do wytwarzania tzw. sztucznej skóry, używanej do przeszczepów np. po rozległych poparzeniach. Fibroblasty są dobrym materiałem do badania wpływu substancji kosmetycznych na ekspresję genów, syntezę białek i badanie aktywności wielu enzymów.
Zdolność fibroblastów do błyskawicznego wzrostu wykorzystuje się do wytwarzania tzw. sztucznej skóry, używanej do przeszczepów np. po rozległych poparzeniach.
Wykorzystując ten typ komórek można określić szybkość naprawy uszkodzonego (np. w wyniku ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe) materiału genetycznego. Najczęściej zachowanie się komórek w obecności określonego czynnika oceniane jest na podstawie podziału tychże komórek, co odzwierciedla ich aktywność życiową.
Badania mechanizmów
Od kilku lat w medycynie estetycznej trwają intensywne badania nad zastosowaniem przeszczepów własnych komórek w celu rewitalizacji skóry. Koncepcja hodowania, a potem wszczepiania w twarz własnych komórek macierzystych narodziła się w Ameryce już w latach 90. XX. wieku.
Hodowane autogenne fibroblasty tworzą żywy, wszczepialny system. Pozyskuje się je z własnych fibroblastów w wyniku hodowli in vitro fragmentu skóry pobranej np. zza ucha.
Hodowane autogenne fibroblasty tworzą żywy, wszczepialny system, który można efektywnie stosować do leczenia zmarszczek, zagłębionych blizn, nieregularności skóry powstałej w wyniku atrofii potrądzikowej oraz ran polaserowych. Pozyskuje się je z własnych fibroblastów w wyniku hodowli in vitro fragmentu skóry pobranej np. zza ucha.
Po 3-4 miesiącach roztwór komórek jest gotowy do wstrzyknięcia. Pobrane i namnożone komórki można zamrozić nawet na kilka lat, a po upływie tego czasu aplikować do skóry. Celem zabiegu jest przywrócenie skórze sprężystości i spłycenie zmarszczek.
Hodowle in vitro fibroblastów mogą być prowadzone jako jednorodne lub występować w kokulturach z innymi komórkami izolowanymi ze skóry, np. z keratynocytami.
Obecnie hodowle in vitro fibroblastów i keratynocytów są dostępnym oraz najodpowiedniejszym narzędziem do badań w kosmetologii. Umożliwiają prowadzenie na poziomie komórkowym i molekularnym badań nad mechanizmami działania wielu enzymów, syntezą białek oraz szkodliwym działaniem ksenobiotyków zawartych w kosmetykach na komórki skóry.
W transplantologii
Ponadto hodowle fibroblastów są materiałem wykorzystywanym w transplantologii w leczeniu oparzeń, blizn oraz trudno gojących się ran. Wspólnie z keratynocytami tworzą sztuczne modele skóry pełnej lub model naskórka. Dostępne komercyjne substytuty skóry pełnej grubości składają się z odpowiednika skóry właściwej wraz z fibroblastami, błony podstawnej oraz odpowiednika naskórka zawierającego keratynocyty.
Hodowle fibroblastów są materiałem wykorzystywanym w transplantologii w leczeniu oparzeń, blizn oraz trudno gojących się ran. Próby terapii komórkami fibroblastów są już w toku w leczeniu słabo gojących się wrzodów i pęcherzowego oddzielania się naskórka.
Żywotność komórek w modelu powinna być na tyle duża, aby pozwolić na dobre rozróżnienie kontrolnych substancji dających wyniki pozytywne i negatywne. Zadaniem ich jest zachowanie funkcji barierowych oraz reakcji na zagrożenia środowiska podobnych do reakcji skóry naturalnej.
Autologiczne fibroblasty znalazły również zastosowanie w leczeniu blizn potrądzikowych. Próby terapii komórkami fibroblastów są już w toku w leczeniu słabo gojących się wrzodów i pęcherzowego oddzielania się naskórka.
Kornelia Niemyska
Doktor nauk biologicznych, wykładowca akademicki, autorka publikacji z obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu.
Bibliografia dostępna w redakcji
