Dermatic.pl Aesthetic Business

Zastosowanie laserów w terapii wybranych problemów skórnych

trendbook 1200x300
, ten tekst przeczytasz w: 8 minuty

Laseroterapia w estetyce, jako jedna spośród różnych technologii Energy Based Devices (EBD) jest stosunkowo nowa. Przez to ciągle się rozwija. Warto wspomnieć, ze pierwszy laser – przedstawiony na konferencji przez T. Maimana – to rok 1958. Od tego czasu wiele się zmieniło. A światło, jako bardzo specjalna forma energii zostaje coraz lepiej poznawane. I wykorzystywane między innymi w estetyce.

Magdalena Atta-Motte

Podstawą do zrozumienia zastosowania laserów w terapii różnych problemów skórnych jest zawsze poznanie podstawowych parametrów zabiegowych i ich zależności.

W jaki sposób laser działa w tkance?

Promień lasera, docierając do skóry może zostać od niej odbity, może zostać w tkance rozproszony, wchłonięty przez ściśle określony chromofor. Albo też przetransformowany na określoną głębokość, gdy po drodze nie „napotka” swojego celu.

Lasery z założenia są monochromatyczne, co oznacza, że emitują ściśle określony rodzaj światła skupionego. O tym jakiego rodzaju jest to światło mówi nam długość fali, wyrażana w nm (nanometrach). Od długości fali zależy to, jaki chromofor jest targetowany dla osiągnięcia celów zabiegowych. Oraz jak głęboko możemy dotrzeć z danym światłem.

Promień lasera, docierając do skóry może zostać od niej odbity, może zostać w tkance rozproszony, wchłonięty przez ściśle określony chromofor. Albo też przetransformowany na określoną głębokość, gdy po drodze nie „napotka” swojego celu.

Generalnie uważa się, że do około 400 nm najlepiej absorbują proteiny. W zakresie około 400-700 nm absorpcja zależy od koloru chromoforu i najlepiej absorbowane jest światło o przeciwnym kolorze (np. czerwony chromofor najlepiej absorbuje laser w zielonym kolorze). W zakresie 700-1300 nm najlepiej absorbują chromofory o najciemniejszym odcieniu szarości. Powyżej 1300 dochodzi gównie do absorpcji światła przez wodę. Lasery o długości fali powyżej 2000 nm to lasery ablacyjne.

Dla laserów nieablacyjnych głębokość penetracji wzrasta wraz z długością fali w zakresie do około 1000 nm. Później się delikatnie zmniejsza, natomiast dla laserów ablacyjnych głębokość penetracji zależy od ich mocy.

Dla omawianych zabiegów musimy wiedzieć, gdzie są nasze cele – chromofory.

Naszymi głównymi celami w terapii laserowej są:
alt="lasery problemy skórne"
Laser Q-Switched NdYAG – AlteredR/shutterstock.com

Woda – która jest jednorodna w całej tkance – w zabiegach odmładzania skóry, usuwaniu łagodnych guzków, ginekologii estetycznej. Tutaj możemy wykorzystać lasery nieablacyjne, np. laser Nd:Yag, lasery nieabalcyjne frakcyjne oraz lasery ablacyjne i ablacyjne frakcyjne.

Melanina – obecna w różnych warstwach skóry oraz w cebulkach i wybrzuszeniu włosów – w zabiegach odmładzania skory, usuwaniu przebarwień, epilacji. Tutaj wykorzystujemy lasery nieablacyjne, takie jak laser aleksandrytowy, lasery diodowe, Nd:Yag, ale też Q-switched, nano- lub pikosekundowe.

Hemoglobina i oxyhemoglobina – obecne w erytrocytach krwi – celowane w zabiegach usuwania zmian naczyniowych i naczyniakach krwionośnych. De facto naszym celem są tutaj półprzezroczyste ściany naczyń krwionośnych, dlatego dążymy do ich koagulacji. W tym celu możemy wykorzystywać laser KTP, diodowe, Nd:Yag, ale też lasery Q-switched nano- i pikosekundowe w przypadku bardzo drobniutkich naczyń.

Pigment tuszu – zawarty w tatuażach oraz makijażach permanentnych – określany jako chromofor egzogenny w zabiegach usuwania tatuażu i makijażu permanentnego. Tutaj wykorzystujemy lasery z przełącznikiem Q-, inaczej nazywane Q-switched, które mogą być nano- lub pikosekundowe.

Efekt fototermalny

W opisywanych zabiegach, aby uzyskać zadowalający efekt kliniczny – z wyjątkiem usuwania tatuażu, gdzie wykorzystujemy efekt fotoakustyczny i foto-mechaniczny i zabiegów ablacyjnych z efektem fotoablacyjnym – używamy efektu fototermalnego.

Efekt fototermalny to nic innego, jak przekształcenie energii świetlnej w ciepło w celu zniszczenia chromoforu docelowego.

Efekt fototermalny to nic innego, jak przekształcenie energii świetlnej w ciepło w celu zniszczenia chromoforu docelowego. W zabiegach usuwania tatuażu naszym celem jest „pocięcie” drobinek tuszu na zasadzie efektu fotomechanicznego i fotoakustycznego. Co później umożliwia fagocytozę i usunięcie barwnika przez nasz układ immunologiczny. Zabiegi ablacyjne mają na celu gwałtowne odparowanie wody z tkanek w sposób całkowity lub częściowy – frakcyjny.

Długość impulsu

W każdym przypadku musimy zadbać o to, żeby dobrze dobrać długość impulsu. Długość impulsu z założenia teorii selektywnej fototermolizy powinna być mniejsza lub równa TRT (thermal relaxation time).

TRT to nic innego jak czas, w którym nasz cel – chromofor w co najmniej połowie odda ciepło do otaczających tkanek. TRT zależy od objętości chromoforu. Zatem im mniej chromoforu, tym krótszy jest TRT i długość zastosowanego impulsu. Dlatego też stosowane w estetyce lasery mogą emitować światło w milisekundach, nanosekundach lub pikosekundach.

Energia i plamka zabiegowa

I tutaj istotna jest energia, czyli ilość dostarczanych do celu fotonów. Energia wyrażana jest w dżulach/cm2 i mówi nam jaką temperaturę i jaki efekt możemy uzyskać w docelowej tkance.

  • Dłuższe impulsy są delikatniejsze dla skóry.
  • Dłuższe impulsy wymagają niższej fluencji.
  • Krótsze impulsy są bardziej agresywne dla tkanki.
  • Krótsze impulsy wymagają większej fluencji.

Kolejne, o czym należy pamiętać, to wielkość plamki zabiegowej. Generalnie rzecz ujmując im większy jest rozmiar plamki zabiegowej, tym głębiej będzie wnikać światło. I mniejszy będzie efekt scatteringu – wielokierunkowego rozpraszania światła w tkance, a co za tym idzie, mniejsze ryzyko poparzenia skóry.

W systemach laserowych energia jest dostarczana podobnie przez małą lub dużą plamkę. Dlatego fluencja jest większa w małej końcówce niż w dużej. To bardzo ważny parametr, który jest z praktycznego punku widzenia istotny w każdym z omawianych zabiegów. Szczególnie, kiedy działamy na obszar skóry z konkurującymi chromoforami, które mogą znajdować się poniżej głównego celu. Na przykład melaniny w naskórku, do melaniny w cebulce włosa.

Ostatecznym regulatorem głębokości leczenia jest długość fali, niezależnie od energii lub wielkości plamki.

Chłodzenie

Terapia laserowa ma na celu maksymalizację i ukierunkowanie uszkodzeń termicznych docelowych chromoforów (melaniny, hemoglobiny lub wody, czy pigmentu tuszu) przy jednoczesnym zminimalizowaniu uszkodzeń powierzchownego naskórka.

Stwierdzono, że zabiegi z użyciem laserów bez chłodzenia powodują niepotrzebne działania niepożądane. Zwiększają ryzyko oparzeń, pęcherzy, infekcji, co powoduje blizny i przebarwienia obszaru zabiegowego.

alt="laserowe usuwanie owłosienia"
Parilov/shutterstock.com

Selektywne chłodzenie powierzchniowych warstw skóry podczas zabiegów ogranicza niepożądane uszkodzenia termiczne naskórka.

Najlepiej opisane są dwa rodzaje chłodzenia: kontaktowe i kriogeniczne.

Kontaktowe chłodzenie skóry uzyskuje się poprzez przewodzenie ciepła do sąsiedniego wstępnie schłodzonego ciała stałego utrzymywanego w stałej temperaturze (-10° C do 4° C) za pomocą układu chłodzenia.

Efekt rozgrzania tkanki maleje wraz ze wzrostem głębokości zabiegu ze względu na zdolność absorpcji płytszej tkanki i rozpraszanie energii cieplnej.

Selektywne chłodzenie powierzchniowych warstw skóry podczas zabiegów ogranicza niepożądane uszkodzenia termiczne naskórka.

Ponieważ chłodzenie aktywne zachodzi synchronicznie z laserem, transfer ciepła terapii będzie skierowany w dół. Skupiając strefę zabiegową, jednocześnie chroniąc tkanki powierzchowne.

System chłodzenia kontaktowego działa na zasadzie recyrkulacji schłodzonej wody, często o temperaturze 4° C, wokół przezroczystego medium, które pozostaje w bezpośrednim kontakcie ze skórą przez mniej niż 2 sekundy.

Druga metoda, selektywne chłodzenie naskórka lub chłodzenie dynamiczne, wykorzystuje substytut freonu (kriogen) jako substancję przewodzącą. I jest dostarczany w postaci strumieni natryskowych kierowanych na leczony obszar o określonej średnicy.

W przypadku zmian naczyniowych i naczyniaków krwionośnych skórę należy schładzać wyłącznie pozabiegowo. W pozostałych przypadkach idealne jest chłodzenie przed, w trakcie i po zabiegu. W sytuacji kiedy nie mamy do dyspozycji opisanych metod chłodzenia, warto użyć „metod domowych”, takich jak zimne okłady, schłodzone rollery, cold packi etc.

Sposób aplikacji

To, co jest dla praktyków bardzo istotne, to na pewno sposób aplikacji. Czyli to, w jaki sposób „nakładamy” energię na obszar zabiegowy.

Tryb aplikacji impulsowej zapewnia wyższą energię tkankową przy mniejszej liczbie powtórzeń. A to skutkuje wyższą skutecznością kliniczną i mniejszą liczbą sesji terapeutycznych. To klasyczna metoda aplikacji lasera, która jednak może wiązać się z większym dyskomfortem pacjenta.

To, co jest dla praktyków bardzo istotne, to na pewno sposób aplikacji. Czyli to, w jaki sposób „nakładamy” energię na obszar zabiegowy.

Tryb aplikacji „in motion”, czy też znany jako SHR, w którym aplikator jest stale poruszany w tym samym obszarze, zapewnia wysoką częstotliwość powtarzania krótkich impulsów. Pozwala to na osiągnięcie wysokiej średniej mocy przy pełnym pokryciu i większym komforcie klienta. Potrzeba więcej sesji, aby osiągnąć podobne wyniki jak w trybie pulsacyjnym.

SHR zapewne kojarzy się z laserami używanymi do redukcji owłosienia. Całkiem słusznie. Jednakże tutaj zastosowany jest często chwyt marketingowy, używany w reklamach. SHR to nic innego, jak sposób aplikacji, który wymaga większej ilości zabiegów. Ale za to jest dla klienta mniej dyskomfortowy.

Liczba przejść
alt="laserowe usuwanie tatuażu"
damiangretka/shutterstock.com

jest nie bez znaczenia, dlatego, że w ten sposób, możemy budować ilość energii w tkance. W zabiegach usuwania tatuażu klasyczna metoda aplikacji laserów Q-switched pozawala na jednokrotna aplikację.

Znana jest metoda R20, która przy odczekaniu około 20 minut pomiędzy przejściami pozwala na wykonanie do 4 przejść w polu zabiegowym. Związane jest to z efektem frostingu, czyli zbielenia naskórka. Ustępuje ono po tym czasie, umożliwiając tym samym głębszą penetracje lasera.

Pozwala ona na zredukowanie ilości sesji, jednakże sam zabieg może trwać nawet do 3,5 godziny. A u osób o ciemniejszych fototypach zwiększa się prawdopodobieństwo bliznowacenia. Nowością jest metoda R20M, która łączy zastosowanie laserów ablacyjnych, laserów Q-switched z jednoczesnym wykorzystaniem perfluorowęglowodorów dla szybszych i skuteczniejszych rezultatów zabiegowych.

Warto wziąć pod uwagę laserowe zabiegi hybrydowe, które z powodzeniem stosujemy w przypadku odmładzania skóry, usuwania przebarwień, tatuaży. Tutaj z powodzeniem łączymy lasery ablacyjne frakcyjne z laserami nieablacyjnymi i laserami Q-switched. Lub też wykorzystujemy Laser Assisted Drug Delivery (LAAD), po frakcyjnej ablacji stosujemy substancje czynne, umożliwiając ich głębszą, jednorodną penetrację o okolice zabiegową.

Podsumowanie – Odmładzanie skóry
  • Nasze chromofory to: woda/pigment/krew.
  • Lasery ablacyjne frakcyjne oraz nieablacyjne frakcyjne.
  • Możemy również zastosować lasery nieablacyjne takie jak Nd: Yag lub KTP lub nawet diodowe!
  • Musimy dostosować czas trwania impulsu i jego fluencję do rozmiaru i koloru naszego głównego problemu.
  • Mechanizm fototermiczny służy do uszkadzania, niszczenia, stymulowania gojenia się ran.
  • Mechanizm fotoablacyjny służy do odparowania wody.
  • Obszar tymczasowo ciemnieje i może tworzyć strupy.
Przebarwienia
  • Chromofor docelowy melaniny (KTP 532nm, Nd: Yag, laser diodowy).
  • Cele o różnej głębokości: naskórkowej i skórnej.
  • Musimy użyć krótszych czasów trwania pulsu i wyższej fluencji, ponieważ w rzeczywistości chcemy zniszczyć melaninę.
  • Pigmentacja ciemnieje, możliwe jest tworzenie się strupa. Z czasem będzie się łuszczyć.
Zmiany naczyniowe
alt="lasery problemy skórne"
thoughtsofjoyce/shutterstock.com
  • Chromoforem jest hemoglobina lub oksyhemoglobina we krwi, a celem są półprzezroczyste ściany naczyń.
  • Żółte, zielone światło (KTP) laserów i IPL.
  • Nd:YAG, szczególnie w przypadku żył głębszych na nogach.
  • Musimy pamiętać kilka rzeczy: kolor żyły, jej grubość i jej położenie (głębokie lub powierzchniowe).
  • Większe rozmiary plamek dla głębszych naczyń.
  • Mniejsze plamki dla bardziej powierzchownych naczyń.
  • Czerwone naczynia zwykle wymagają krótszego czasu trwania impulsu i zastosowania KTP.
  • Ciemniejsze naczynia wymagają dłuższego czasu trwania impulsu i zwykle lasera Nd: Yag.
  • Naczynia o większej średnicy będą potrzebowały więcej energii i dłuższego czasu trwania impulsu.
  • Naczynia o mniejszej średnicy będą potrzebować mniej energii, ale krótszych impulsów.
Łagodne guzki
  • Nasze chromofory to: woda i krew.
  • Lasery ablacyjne oraz ablacyjne frakcyjne.
  • Musimy dostosować czas trwania impulsu i jego fluencję do rozmiaru i koloru naszego głównego problemu.
  • Mechanizm fotoablacyjny służy do odparowania wody.
  • Obszar tymczasowo ciemnieje i może tworzyć strupy.

Warto wziąć pod uwagę laserowe zabiegi hybrydowe, które z powodzeniem stosujemy w przypadku odmładzania skóry, usuwania przebarwień, tatuaży.

Epilacja
  • Używamy fototermicznego efektu światła/lasera w kolorze czerwonym, bliskiej podczerwieni – widmo NIR.
  • Naszym celem jest melanina w cebulce i wybrzuszeniu włosa.
  • Musimy dostosować parametry, takie jak czas trwania pulsu i fluencja, aby uzyskać właściwe efekty.
  • Milisekundowe czasy trwania impulsu, ponieważ obiekt jest raczej zwarty i cylindryczny niż płaski i duży jak zmiana pigmentowana.
  • Krótkie czasy trwania impulsu dla jaśniejszych karnacji, dłuższe dla ciemniejszych typów skóry.
  • Dwa sposoby aplikacji: pulsacyjna i w ruchu – SHR.
Ginekologia estetyczna
  • Chromofor: woda.
  • Lasery ablacyjne oraz ablacyjne frakcyjne.
  • Mechanizm fotoablacyjny służy do odparowania wody.
  • Uzyskujemy efekt ujędrnienia i nawilżenia obszaru zabiegowego.
Tatuaże
  • Lasery z przełączaniem Q- w nanosekundach lub pikosekundach z ultrakrótkimi impulsami.
  • Przeciwieństwa w kolorze światła dobrze się sprawdzają w przypadku atramentów o różnych kolorach.
  • 532 nm dla czerwieni/pomarańczy/żółci.
  • 755 nm dla zieleni/błękitu/fioletu/brązu/czerni.
  • 1064 nm dla brązu/czerni.
  • Ponieważ wywołujemy efekt fotoakustyczny przez efekt fototermiczny, w rzeczywistości po prostu „tniemy pigment” na mniejsze cząstki.
  • Dostępne metody: klasyczna, R20 oraz R20M z dodatkowym zastosowaniem laserów ablacyjnych frakcyjnych i LADD.

Magdalena Atta-Motte

Wieloletni praktyk, międzynarodowa trenerka ucząca dla jednostek edukacyjnych w Wielkiej Brytanii, specjalistka w zabiegach high-tech ze szczególnym zainteresowaniem dotyczącym laserów. Członkini British Medical Laser Association, The Society of Cosmetic Scientists, National Association of Medical Device Educators and Trainers, doradczyni w Royal Society of Public Health w Wielkiej Brytanii. Autorka prac badawczych i artykułów dotyczących laserów, nagradzanych na międzynarodowych konferencjach i kongresach w dziedzinie kosmetologii, dermatologii.

Pobierz materiały edukacyjne
Facebook Instagram Youtube Spotify