Jedną z najważniejszych innowacji w odmładzaniu starzejącej się skóry twarzy w ciągu ostatnich 10 lat było wprowadzenie niechirurgicznych metod redukcji zmarszczek, przywracania utraconej objętości i korekcji nadmiaru skóry. Mezoterapia, osocze bogatopłytkowe, zastrzyki z toksyny botulinowej A, mikrodermabrazja, zastrzyki z wypełniaczy skórnych oraz nici liftingujące, to tylko niektóre z metod niechirurgicznego odmładzania starzejącej się skóry twarzy.
dr Aleksandru Karkhi, Rumi Kisyova
Zabiegi te są mniej inwazyjne, wymagają mniej czasu i pieniędzy oraz są w stanie zapewnić natychmiastowe, widoczne rezultaty w postaci gładszej i bardziej zrelaksowanej skóry twarzy.
Modelowanie sylwetki to kolejny aspekt medycyny estetycznej, która zyskuje coraz większą popularność. W tym artykule omówimy zalety kształtowania sylwetki za pomocą urządzeń energetycznych, takich jak narzędzia emitujące ultradźwięki o wysokiej częstotliwości (ang. high intensity focused ultrasound – HIFU) oraz sposoby identyfikacji pacjentów odpowiednich do tego rodzaju terapii.
Co znajdziesz w artykule?
Ultradźwięki – cieplna koagulacja komórek tłuszczowych
Chirurgia plastyczna jest niekiedy uznawana za złoty standard w odmładzaniu twarzy i konturowaniu sylwetki. Jednakże popularność zyskuje również wiele nieinwazyjnych metod odmładzania twarzy, które szybko stają się częścią arsenału lekarzy medycyny estetycznej. Metody nieinwazyjne są tańsze i szybsze w użyciu. Minimalnie wpływają one na normalne funkcjonowanie pacjenta oraz wiążą się z mniejszą liczbą powikłań w porównaniu z zabiegami chirurgicznymi.
Ultradźwięki o wysokiej częstotliwości (HIFU) to jedna z nowoczesnych, nieinwazyjnych metod odmładzania twarzy, która wykorzystuje fale ultradźwiękowe do niszczenia i redukcji tkanki tłuszczowej. Technologia ta – po raz pierwszy opisana przez White’a w 2007 roku – była dalej rozwijana i stosowana do odmładzania twarzy oraz modelowania i konturowania sylwetki. Urządzenia te działają poprzez wytwarzanie ujemnego ciśnienia akustycznego (kawitację) w komórkach tłuszczowych i transformację cieplną energii akustycznej, co powoduje denaturację i koagulację białek w temperaturach przekraczających 43 °C. Przy temperaturach powyżej 80 °C martwicę koagulacyjną można zaobserwować tylko w komórkach docelowych, bez jakichkolwiek uszkodzeń w tkankach otaczających.
Nieinwazyjne metody redukcji tkanki tłuszczowej są tańsze i szybsze, minimalnie ograniczają funkcjonowanie pacjenta oraz mają mniej powikłań niż chirurgiczne.
Przebieg zabiegu
Urządzenie do zabiegów medycyny estetycznej w technologii HIFU to nieinwazyjny system redukcji tkanki tłuszczowej, który oddziałuje na wszystkie cztery warstwy skóry: naskórek, skórę właściwą, tłuszcz podskórny i powierzchowny układ powięziowo-mięśniowy (ang. superficial muscular aponeurotic system, SMAS). Urządzenia te wykorzystują wymienne transmitery zaprojektowane do skupiania ultradźwięków na określonej głębokości w warstwach skóry. Kierują one ultradźwięki o wysokiej częstotliwości do tkanki tłuszczowej, powodując cieplną koagulację komórek tłuszczowych. Urządzenie wykorzystuje transmitery skupiające ultradźwięki na głębokości 8 mm i 13 mm.
Energia wnika w skórę i niszczy tkankę tłuszczową, uwalniając trójglicerydy. Podczas zabiegu zniszczone komórki wysyłają sygnały chemotaktyczne i przyciągają makrofagi do objętego nim obszaru. Makrofagi pochłaniają i usuwają komórki tłuszczowe zgodnie z normalnym przebiegiem metabolizmu w ciele człowieka. Kontrolowany efekt cieplny powoduje zmiany fizjologiczne w skórze, wywołując natychmiastowe obkurczenie oraz stymulację wydzielania kolagenu i elastyny w procesie gojenia. Eliminacja produktów odpadowych i gojenie trwa około 8-12 tygodni, stopniowo zmniejszając grubość warstwy tłuszczu.
Dostarczanie energii ultradźwiękowej o wysokiej częstotliwości do tkanki tłuszczowej powoduje koagulację cieplną komórek. Zwykle wystarczający jest jeden zabieg, a wyniki widoczne są w ciągu 8-12 tygodni.
Dobór pacjentów
Każdy pacjent, który może zostać poddany terapii HIFU, musi zostać zbadany przed jej rozpoczęciem. Wszyscy pacjenci muszą ujawnić swój pełny wywiad medyczny, a także informacje o przyjmowanych aktualnie lekach. Ponadto należy określić przyczynę podjęcia terapii. Jeśli pacjent zostanie uznany za odpowiedniego kandydata, otrzymuje informacje dotyczące terapii redukującej tkankę tłuszczową, realistycznych rezultatów stosowania urządzeń HIFU oraz wyników, których może się spodziewać. Należy omówić również wcześniejsze zabiegi w obszarach, które mają zostać objęte terapią oraz ich rezultaty.
Wykonanie zabiegu w całości trwa do 60 minut. Przed jego rozpoczęciem należy wykonać test płatkowy w celu sprawdzenia reakcji pacjenta na oddziaływanie cieplne. Ponadto, należy również wykonać zdjęcia przed i po zabiegu, aby umożliwić porównanie. Przed zabiegiem lekarz musi zważyć pacjenta i wykonać pomiary obszaru objętego terapią. Musi też upewnić się, że pacjent będzie przestrzegać zaleceń przed zabiegiem i po nim.
Po zakończeniu pierwszego zabiegu konieczna jest 12-tygodniowa przerwa przed przystąpieniem do kolejnej sesji HIFU.
W przypadku większości obszarów wystarczająca jest jedna sesja. Jednak, w zależności od grubości warstwy tłuszczu lub poziomu zadowolenia pacjenta z początkowych wyników, zabieg można powtórzyć w tym samym obszarze. Maksymalne wyniki są widoczne w ciągu 8-12 tygodni. Po zakończeniu pierwszego zabiegu konieczna jest 12-tygodniowa przerwa przed przystąpieniem do kolejnej sesji HIFU.
Przez 3 dni przez zabiegiem HIFU nie należy przyjmować witaminy A. natomiast stosowanie izotretynoiny (Roaccutane) należy przerwać na 6 miesięcy przed rozpoczęciem terapii.
Odpowiednie obszary do zabiegu HIFU
Do przeprowadzenia zabiegu HIFU odpowiednie są: twarz, szyja, brzuch, boki, biodra, uda oraz górna część ramion.
Terapia HIFU nie jest odpowiednia dla wszystkich pacjentów, dlatego konieczna jest dokładna konsultacja.
Lekarze powinni unikać przeprowadzania zabiegu w obszarach z tkanką podskórną o grubości poniżej 1 cm przy użyciu transmitera 8,0 mm oraz poniżej 1,5 cm przy użyciu transmitera 13,0 mm. Inne obszary, których należy unikać, to: pępek, dowolny obszar z przepukliną, okolice kości, pachwin, dowolny obszar z metalowymi implantami, tkanka piersiowa, główne naczynia krwionośne, chrząstka tarczowata i gruczoł tarczycy oraz tchawica.
Skutki uboczne terapii HIFU
Istnieje kilka potencjalnych skutków ubocznych terapii HIFU, które różnią się w zależności od rodzaju i wrażliwości skóry pacjenta. Potencjalne skutki uboczne mogą obejmować:
►rumień (zaczerwienienie): obszar poddany terapii może ulec zaczerwienieniu bezpośrednio po zabiegu;
►obrzęk (opuchlizna): obszar poddany terapii może być nieznacznie spuchnięty po zabiegu; opuchlizna zazwyczaj ustępuje w ciągu kilku dni po zabiegu;
►ból: podczas zabiegu, w trakcie dostarczania energii, może wystąpić chwilowy dyskomfort; dyskomfort lub wrażliwość na dotyk może również wystąpić po zabiegu;
►zasinienie: łagodne zasinienie, które jest spowodowane uszkodzeniem naczyń krwionośnych tkanek miękkich, może wystąpić sporadycznie i zwykle ustępuje w ciągu kilku dni po zabiegu;
►oddziaływanie na układ nerwowy: po zabiegu może wystąpić przemijające miejscowe osłabienie mięśni wywołane zapaleniem nerwu ruchowego lub przejściowe drętwienie z powodu zapalenia nerwu czuciowego;
►oddziaływanie na układ nerwowy: może wystąpić przemijający ból, parestezja, a także mrowienie; nie stwierdzono trwałych urazów nerwów twarzowych;
►blizny: istnieje możliwość powstania blizn – które mogą być wynikiem leczenia – jeśli zastosowana zostanie niewłaściwa technika;
►wrażliwość skóry: okres zwiększonej wrażliwości skóry może mieć różną długość u różnych pacjentów i zależy od rodzaju skóry i ogólnej jej wrażliwości.
Terapię HIFU można bezpiecznie stosować po innych zabiegach kosmetycznych
W tym:
►6 miesięcy po zastosowaniu nici liftingujących;
►1 tydzień po peelingu powierzchniowym i mikrodermabrazji;
►2 tygodnie po podaniu toksyny botulinowej A i wypełniaczy skórnych na bazie wody;
►6 tygodni po podaniu wypełniaczy skórnych na bazie oleju oraz po peelingu chemicznym o dużej lub średniej głębokości.
Opieka pozabiegowa
Po zakończeniu zabiegu każdemu pacjentowi należy przekazać arkusz zaleceń dotyczących opieki pozabiegowej. Pacjentów należy poinformować, że jeśli mają pytania dotyczące potencjalnych skutków ubocznych, mogą wrócić do kliniki w celu uzyskania bezpłatnej konsultacji. Na tym etapie można ocenić terapię w celu uzyskania pożądanego rezultatu.
Zaleca się, aby pacjenci nie wykonywali ćwiczeń fizycznych oraz unikali gorących kąpieli i masażu obszaru poddanego terapii przez 5-7 dni po leczeniu. Podczas procesu gojenia nie należy opalać się ani korzystać z solarium (do 8 tygodni). Pacjentom należy zalecić stosowanie kremów nawilżających, gdy skóra jest sucha oraz codzienne nakładanie kremu z filtrem SPF 50. Zaleca się przeprowadzenie wizyt kontrolnych po 8 i 12 tygodniach po zabiegu. Zaleca się także, aby pacjenci nie spożywali alkoholu przez 24 godziny przed zabiegiem i po nim. oraz nie poddawali się zabiegom z użyciem lasera lub intensywnie pulsującego światła (ang. intense pulsed light, IPL) przez 1 miesiąc przed leczeniem i po.
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania do zabiegu HIFU:
►ciąża, niedawna ciąża lub karmienie piersią;
►metalowa proteza lub implanty;
►stosowanie leków przeciwzakrzepowych i regularne przyjmowanie leków przeciwzapalnych;
►przyjmowanie leków zmniejszających grubość skóry;
►choroby serca, w tym stosowanie rozrusznika serca;
► rak w wywiadzie;
►zakrzepica lub zakrzepowe zapalenie żył;
►choroby autoimmunologiczne;
►schorzenia wątroby i nerek;
►nadmierna suchość i delikatność skóry;
►przebyte niedawno zabiegi laserowe lub IPL;
►blizna keloidowa;
►cukrzyca;
►epilepsja;
►łuszczyca, egzema, zapalenie lub zakażenie w miejscu wykonywania zabiegu;
►krosty, grudki i aktywny trądzik;
►przepuklina w miejscu wykonywania zabiegu;
►pacjenci z mniej niż 1 cm tkanki podskórnej;
►nadmierne spożycie alkoholu;
►miesiączka;
►niedawne zabiegi estetyczne;
►otwarte rany cięte lub szarpane w miejscu wykonywania zabiegu oraz poza nim (twarz i szyja);
►siniaki na twarzy lub szyi;
►ciężki trądzik na twarzy lub szyi;
►urządzenia elektroniczne (takie jak rozruszniki serca) w miejscu wykonywania zabiegu lub w jego pobliżu;
►wypełniacze skórne (w zależności od głębokości);
►metalowe elementy w warstwach skóry;
►implanty piersi.
Podsumowanie
HIFU to nowoczesna, niechirurgiczna alternatywa dla operacyjnych zabiegów odmładzania twarzy oraz liposukcji. Należy ją rozważyć u pacjentów z umiarkowanymi złogami tłuszczu i zwiotczeniem skóry. Zabieg ten może być również stosowany jako terapia uzupełniająca dla osób, które – pomimo aktywnego i zdrowego stylu życia – chcą dodatkowo poprawić kontur swojej twarzy i ciała.
Jeśli zabieg ten zostanie wykonany u odpowiedniego pacjenta, pomoże on dłużej utrzymać młodzieńczy wygląd skóry i kontur sylwetki bez konieczności interwencji chirurgicznej.
Aleksandru Karkhi, chirurg stomatolog i lekarz medycyny estetycznej, Clinica DR K, Bukareszt, Rumunia.
Rumi Kisyova, asystent badań klinicznych, ortopedia i traumatologia, Chelsea and Westminster Hospital, Londyn.
Piśmiennictwo
- Gupta P, Srivastava A. Numerical analysis of thermal response of tissues subjected to high intensity focused ultrasound. Int J Hyperthermia. 2018. Publikacja elektroniczna. :1–16. https://doi.org/10.1080/02656736.2018.1506166
- Shalom A, Wiser I, Brawer S, Azhari H. Safety and tolerability of a focused ultrasound device for treatment of adipose tissue in subjects undergoing abdominoplasty: a placebocontrol pilot study. Dermatol Surg. 2013; 39(5):744–751. https://doi.org/10.1111/dsu.12123
- Tadisina KK, Patel MN, Chopra K. High-intensity focused ultrasound in aesthetic plastic surgery. Eplasty. 2013; 13
White WM, Makin IRS, Barthe PG i wsp. Selective creation of thermal injury zones in the superficial musculoaponeurotic system using intense ultrasound therapy: a new target for noninvasive facial rejuvenation. Arch Facial Plast Surg. 2007; 9(1). https://doi.org/10.1001/archfaci.9.1.22